2022’NİN, PANDEMİNİN NEDEN OLDUĞU DENGESİZLİKLERİN BÜYÜK OLASILIKLA ÇÖZÜLMEYE BAŞLAYACAĞI VE İŞ DÖNGÜSÜNÜN NORMALE DÖNDÜĞÜ KRİTİK BİR YIL OLMASI BEKLENİYOR. DEVAM EDEN PANDEMİ GÖLGESİNDE NORMALLEŞMEYE ÇALIŞAN KÜRESEL EKONOMİDE, YENİ YILLA BERABER İYİMSERLİK HÂKİM OLSA DA, BU YIL DÜNYAYI ZORLAYACAK BAZI RİSKLER DE MEVCUT. HER BİRİ EKONOMİ ÜZERİNDE ZORLAYICI ETKİLER ORTAYA ÇIKARABİLECEK BU RİSKLER, DÜNYADA EKONOMİK NORMALLEŞME BEKLENTİLERİNE GÖLGE DÜŞÜREBİLİR.
KADRİYE N. TUNÇSİPER
YENİDEN KAPANMALAR MÜMKÜN MÜ?
Yeni yıl yaklaşırken yavaşlayan pandemi yeni açıklanan varyantlarla, dünya gündeminde yer almaya devam etti. Yıl biterken ilk kez Güney Afrika’da ortaya çıkan Omicron varyantı, Avrupa’da acil önlemlerin devreye girmesi ile bir kere daha kapanmalar geri mi dönüyor sorusunu gündeme getirdi. Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin yeni varyantın Avrupa’da 2022’de ilk iki ay baskın mutasyon olacağını açıklaması da bu konuda endişeleri arttırdı.
Sağlık çevrelerinden yapılan ilk açıklamalar Omicron’un daha bulaşıcı olmasına rağmen daha fazla öldürücü olmadığı yönünde olsa da, yeni oluşabilecek varyantlar konusunda tedirginlik yaratıyor. Böyle bir durumda ise 2022’de dünya ekonomisinde büyüme istenilen seviyede gerçekleşmeyebilir. Olası en kötü senaryoda, yeni varyantların mevcut aşılara dirençli olması halinde ise, dünya seyahat ve ticaret engellerine geri dönebilir.
KEMERLERİ SIKMA DÖNEMİ
Tüm dünyada hükümetler, pandemi etkilerini en aza indirmek için, işçileri ve işletmeleri destekleyici büyük harcamalar yaptı. 2022’de ise bu harcamaların kısıtlanacağı tahmin ediliyor. 2022 itibariyle bütçe açığını azaltmak ve kamu borç artışını düşürmek isteyen hükümetlerin kamu harcamalarını daraltmaya gitme eğilimi, ekonomik göstergelerde bozulmaya neden olabilir.
Şu an için yapılan öngörüler, küresel devlet borçlarının 2022 sonunda 91 trilyon dolara ulaşacağını gösteriyor. Bu miktar, küresel GSYİH’nin yaklaşık yüzde 92’sine denk geliyor. Bu durum özellikle gelişmekte olan ülkelerin borç ve yüksek enflasyon ortamında dengeli bir maliye ve para politikası izlemesini gerektiriyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva da zengin ekonomiler borç rahatlatma konusunda adım atmazsa, 2022’de birçok yoksul ekonomide kriz ortaya çıkabileceği ve bazı ekonomilerin çöküş yaşanabileceği konusunda dünyayı uyardı. Fakir ülkelerin yüzde 60’ının borç batağında olduğunu belirten Başkan’a göre G20 kreditörlerinin bir an önce borç yapılandırmasına gitmesi gerekiyor.
MERKEZ BANKALARI TETİKTE
Yıl boyunca dünya ekonomisinde tartışmaların odak noktasında yüksek enflasyonun geçici mi yoksa kalıcı mı olduğu vardı. ABD’de yüzde 7, Euro bölgesinde yüzde 5 seviyesine ulaşan enflasyonun baharda düşmeye başlayacağı tahmin edilse de, tedarikteki kısıtlar ve enerji fiyatlarının tetiklediği yüksek enflasyon sorunu 2022’nin de tartışmalarından biri olacak gibi görünüyor.
Birçok uzmana göre dünya pandemiden yavaş yavaş çıkarken, enflasyon bir endişe kaynağı olmayı sürdürüyor. Enflasyonist baskıların, 2022’de fiyat değişiklikleri önemli ölçüde azalmaya başladıktan sonra bile, kriz öncesi ortalamaların üzerinde ve merkez bankalarının öngördüğünden daha kalıcı olması muhtemel.
Devamı Z Raporu Dergisi Ocak 2022 sayısında…