ABD ÇALIŞMA BAKANLIĞI’NIN 2021 KASIM AYI VERİLERİNE GÖRE, BİR AYDA 4,53 MİLYON ÇALIŞAN İSTİFA EDEREK BİR REKORA İMZA ATTI. OCAK 2022’DE İSE BUGÜNE KADARKİ EN YÜKSEK İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURULARI ALINDI. PANDEMİNİN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİLERİNE EK OLARAK, ESNEK ÇALIŞMA SAATLERİ GİBİ BİRÇOK NEDEN ‘BÜYÜK İSTİFA DÖNEMİ’ KAVRAMINI OLUŞTURDU. BU DÖNEMLE BERABER, KÜRESEL ANLAMDA İNSAN KAYNAKLARI DEPARTMANLARININ İŞE ALMA SÜRECİNDE OLUŞAN YETENEK VE BECERİ ANLAYIŞI DA YÖN DEĞİŞTİRDİ.
NİRAN YAŞAR
Dünya medyasına bomba gibi düşerek, trend haline gelen ‘düz yatma(lie flat)’ hareketi iş dünyasına tepki olarak karşımıza çıkıyor. İş hayatındaki 996 (sabah 9’dan akşam 9’a) yorucu çalışma düzenine verilen bu tepki, istifa oranlarına yansıyor. ABD Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre, 2020 yılında işgücünün yüzde 1’i civarında olan istifa oranı, kasım 2021’de yüzde 3’e ulaştı. Kasım ayı verilerine göre, bir ayda 4,53 milyon kişiyle istifa rekoru kırıldı. Geçtiğimiz aylardan beri büyük bir etki yaratan bu süreç ‘Büyük İstifa’ dönemi olarak manşetleniyor.
ABD’de birçok iktisadi faaliyetin arz tarafını sekteye uğratan ‘Büyük İstifa’ döneminin nedenlerini bulmak için, finans ve basın sektörü devreye girdi. Toplumda işlerini bırakmanın fırsat maliyetini, işlerine devam etmekten üstün tutan bireyler hakkında araştırmalar yapıldı. Araştırmalara göre, insanlara neden işi bıraktığı sorulduğunda; Kovid-19 kapma korkuları, bu korkuyla beraber kendilerini yıpratmaya değmeyecek ücretleri ve saatleri neden olarak gösteriliyor. Vaka ve ölüm oranlarının yükselişe geçtiği ülkede, insanlar sağlık durumu konusundaki endişeleriyle özel hayatlarına daha fazla vakit ayırma isteği içinde. Bunun dışında Kovid-19 korkusu olmadan home-office olarak çalışan bireyler, çalışma sisteminin üzerinde baskı kurduğunu, her saat ulaşılma baskısı hissettiklerini ifade ediyor. Ek olarak, çalıştığı sektörün gelirine bir artış olarak yansımayacakları bilgisi, sektörde ilerleyebilecek, kendini geliştirebilecek bir gelecek görememek, psikolojik nedenler olarak sıralamaya dahil oluyor.
EN ÇOK HANGİ SEKTÖRLERDE İSTİFA EDİLİYOR?
Sağlık sektörünün yüksek istifa oranları pandemi koşullarının yıpratıcı olmasıyla ilişkilendiriliyor. Tüketim sektörün yüksek işten ayrılma oranları ise ikamelerinin fazlalığı ve düşük ücretle çalışmaları olarak gösteriliyor. Örneğin, yan taraftaki restoran saatlik 10 dolar ödüyorsa, çalıştığınız lokantadaki 9 dolarlık işi neden bırakmayasınız ki? Yaşamın her alanında olduğu gibi, çalışma hayatında da pandemi dönemi, olumsuz etkisiyle her sektörde hayatımızı dönüşüme uğrattı. Daha önce hiç bilmediğimiz ‘Büyük istifa’ gibi kavramları hayatımıza soktu. Çalışma hayatında You Only Live Once ekonomisinin ortaya çıkmasına yol açtı. Bu ekonomi stili, insanların günlük yaşamda kendilerine sunulandan daha fazlasını istemeleri olarak tanımlanıyor. Bu yüzden, çalışma hayatının sağlık koşullarını olumsuz etkilediği noktada insanların istifa ettiği bir ekonomi piyasasına giriş yapıldı.
TÜRKİYE’DE AÇIK İŞ SAYISI YÜZDE 57,8 ARTTI
Pandemi dönemiyle dünyada istihdam kayıpları artışı yadsınamaz bir gerçek. Dünya genelinde istifaların asıl nedeni olarak, tükenmişlik hissi ve kaygı bozukluğundaki artış yer alıyor. Her sektörde pandeminin faturası dünyaya ağır oluyor. Türkiye bu süreci daha az etkiyle atlatırken, ülkedeki açık iş sayısı artıyor. İŞKUR’un işverenlerden aldığı açık iş sayısının aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde57,8 artışla 139 bin 601 olduğu görülüyor.
Büyük istifa döneminin Türkiye’ye etkilerini Pasha Bank Genel Müdür Yardımcısı Hale Yıldırım bir benzetme ile açıklıyor. Yıldırım: “ABD’de yaşanan istifa depremini tsunamiye benzetirsek, Türkiye’de işverenler tsunami olmasa da dev dalgalarla boğuşuyor” dedi. Ülkemizde ABD’de olduğu gibi bir durum yaşanmadığını ama pandeminin olumsuz etkileri olduğunu vurgulayan Yıldırım, insanların stressiz, sosyal yaşamdan uzak bir hayat istediğini belirtti. Çalışanların son dönemlerde artan uzaktan erişim ve hibrit modellerine yatkınlığının artmasını da bir başka neden olarak gösteren Yıldırım, bu yüzden işgücünün sektör değişikliğinde artçı depremler yaşadığını söyledi.
Devamı Z Raporu Dergisi Şubat 2022 sayısında…
