UKRAYNA VE RUSYA ARASINDA YAŞANAN KRİZ, TÜM DÜNYAYI ETKİSİ ALTINA ALMAYA DEVAM EDİYOR. BAŞTA TARIM, DOĞALGAZ, PETROL VE DEMİR-ÇELİK ALANLARINDA YAŞANAN KITLIK, BÖLGESEL ÇAPTA KÜRESEL HALE GELSE DE BU DURUMDAN EN ÇOK KARADENİZ ÜLKELERİ ETKİLENECEK GİBİ GÖZÜKÜYOR. PEKİ ABD, AB VE NATO NEDEN BU KADAR BAŞROLDE YER ALIYOR?
GİZEM TÜMBAY KOÇAK
Ukrayna uzun yıllar boyunca dünyadaki birçok ülkeye demir-çelik, soya fasulyesi, hayvansal ve bitkisel yağlar, adi metaller gibi ürünler ihraç etti. Özellikle bulunduğu bölge itibarıyla siyah toprakları ile tarım alanında öncü konumda olan Ukrayna’da yaşanan savaş yüzünden tüm dünyada tarımsal anlamda ciddi bir açık yaşanıyor. Özellikle demir-çelik alanında Ukrayna’ya iyi bir alternatif olacak olan Türkiye’nin bundan sonra yaşanılanlardan ne kadar etkileneceği ise merak konusu. Ukrayna ve Rusya arasında yaşananlardan en çok Karadeniz havzasında bulunan ülkelerin etkilendiğine değinen DEİK/Türkiye-Ukrayna İş Konseyi Başkanı Ruşen Çetin, bu işi çözebilecek tek liderin Sayın Recep Tayyip Erdoğan olduğunu söylüyor. Çetin ile mevcut durumda yaşananları, dünyanın ikinci tarım ambarı olarak da bilinen Ukrayna’nın ihracat eksikliğinin tüm dünyada nasıl tolere edileceğini ve aralarında iyi niyet anlaşması da bulunan Türkiye ve Ukrayna için ekonomik kayıpları konuştuk.
ABD’nin, NATO’nun AB’nin bu kriz ortamında araya girmesine gerek olmadığına ve bu durumu tek çözebilecek kişinin Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olduğuna değinen DEİK/Türkiye- Ukrayna İş Konseyi Başkanı Ruşen Çetin, “Burada her iki liderle de arası en iyi olan lider Cumhurbaşkanı Erdoğan. Bu işleri çözecek olanlar bu bölgedeki kişiler. DEİK’in kontrolünde olan Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nda Bulgaristan, Romanya, Moldova, Ukrayna, Rusya, Gürcistan, Azerbaycan, Yunanistan gibi Karadeniz’e sınırı olan ülkeler yer alıyor. Bu bölgede iki güçlü ülke; Rusya ve Türkiye var. Bu durumdan en çok etkilenecek iki ülke varsa, bu durumu bu ülkeler kendi aralarında çözmeliler” diyor.
10 MİLYON KİŞİLİK TURİST KAYBI
Söyleşimizi yaptığımız zamanda Ukrayna’dan Türkiye’ye 36 bin mülteci geldiğini ve bu rakamın önümüzdeki dönemde 100 binlere ulaşacağından bahseden Çetin, Ukrayna’ya insani yardım yapmaya devam ettiğimizi belirtiyor. Çöken sistemlerin destek olmak için ilaç, yiyecek, giyecek, yatmak için gerekli malzemeler, jeneratör ve tamirat malzemeleri yolladığımızı söylüyor. Bundan sonraki süreçte savaşın Türkiye pazarına etkisini konuştuğumuz Çetin, “Türkiye’nin Ukrayna’da birçok müteahhitlik şirketi ve turizm acentesi var. Geçen sene Ukrayna’dan Türkiye’ye 2 milyon turist geldi. Bu sene de beklenti yine aynı şekildeydi. Türkiye’den de Ukrayna’ya 500 bin turist gitmişti. Turizm işi bitmiş durumda. Türkiye’deki şirketlerde alternatif pazar arayışına girerek Avrupa’ya yöneldi. Rusya’dan bu sene 8 milyon turist bekleniyordu. Toplamda 10 milyon kişilik bir turizm sektörü de çok ciddi oranda etkilenecektir. Diğer taraftan müteahhitlik alanı da çok fazla etkilendi. Bu sene Türkiye’nin Ukrayna’dan aldığı müteahhitlik anlaşmaları 1,6 milyar dolar, Rusya’dan aldıkları ise, 11,2 milyar dolardı. Bugüne kadar Ukrayna’da toplam 5 milyar dolar müteahhitlik hizmeti yapıldı. Bu müteahhitlik firmalarının Ukrayna’daki iş makineleri ve işçileri de bu süreçten çok fazla etkilendi. Başlanan işin hak edişini alamayan şirketler, savaş olduğu için sessiz kalan sigorta şirketleri var. Ukrayna’da durum böyle iken Rusya tarafında işlerimizin eskisi kadar olmasa da devam edeceğini söyleyebiliriz” diyerek devam ediyor.
Karadeniz havzasında bu durumdan en çok etkilenecek ülkenin Türkiye olduğuna değinen Çetin, “Almanya’nın kullandığı gazın yüzde 50’si Rusya’dan gidiyor. Almanya bu yüzden hiç sesini çıkarmıyor. Amerika sözcüsü İngiltere ve Fransa ise sürekli bir saldırı halinde” diyor ve ekliyor: “Kiev, eski Çarlık Rusya’nın başkenti. Orada tarihten kalan birçok yapıt ve ibadethaneler var. Dolayısıyla Rusya şehrin daha fazla zarar görmesini istemeyebilir. Haritada baktığınızda da özellikle kıyı kesimin alındığını görebilirsiniz. Putin, bu süreçte Ukrayna’nın denizle iletişimini tamamen kesmek, ekonomik anlamda zarar vermek ve bağımlı hale getirmek istiyor.”
Devamı Z Raporu Dergisi Nisan 2022 sayısında…
