TÜRKİYE’Yİ SARSAN YÜZYILIN AFETİNDEN TARIM ALANLARI VE ÇİFTÇİLER DE OLUMSUZ ETKİLENDİ. ENKAZIN TOPRAK VE SU GÜVENLİĞİNE TEHDİT OLUŞTURMASI, TARIM EKİPMANLARININ DEPREMDEN ZARAR GÖRMESİ, HASADIN ZAMANINDA YAPILMASI ZORUNLULUĞU, FAY KIRIKLARININ TARIM ARAZİLERİNİ BOZMASI VE İŞGÜCÜ KAYBI İLK AŞAMADA ÇÖZÜLMESİ GEREKEN SORUNLAR OLARAK ÖNE ÇIKARKEN; BİRÇOK UZMAN TARIM FAALİYETLERİNİN SÜRDÜRÜLMESİNİN BÖLGENİN GELECEĞİ İÇİN BÜYÜK ÖNEME SAHİP OLDUĞU KONUSUNDA HEMFİKİR.
KADRİYE N. TUNÇSİPER
Türkiye’nin en verimli tarım alanlarına ev sahipliği yapan ve depremden etkilenen 11 şehir yaralarını sarmaya çalışırken, bölge ekonomisinin can damarı tarımda önemli sorunlar bulunuyor. Stratejik bir sektör olarak tarımda gerekli önlemlerin zamanında alınması, tarımsal üretimin kaldığı yerden devam etmesini sağlayacağı gibi kırdan kente göçün kontrol altına alınmasını da sağlayacak.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’ın aktardığı verilere göre depremden etkilenen 11 şehir, ülkemizde tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 15,1’i karşılıyor. 2022 yılında 23,8 milyon hektar tarım alanının 3,8 milyon hektarı bu 11 ilimizde bulunurken, bu miktar toplam tarım alanlarımızın yüzde 16,1’ine tekabül ediyor. Ayrıca 2021 itibariyle ülkemizin bitkisel üretim değeri 306,3 milyar iken bölgenin bu değere katkısı 64,1 milyar lira ile yüzde 20,9 gibi bir oranla toplam bitkisel üretim değerinin beşte birinden fazlasına karşılık geliyor.
Bayraktar, ilk aşamada depremden etkilenen çiftçilerin mazot ve gübre destek ödemelerinin öne çekilmesi ve hayvansal üretime hayvan başına yem ve hayvancılık desteklerinin şubat ayında verilmesi ve sübvansiyonlu kredi borçlarının faizsiz ertelenmesi kararlarının doğru adımlar olduğunu belirterek, ilerleyen süreçte bu ödemelerin bölgede artırılarak uygulanması, kredi borçlarının silinmesi de dâhil kredi kolaylıkları getirilmesi ve mali yönden tüm tedbirlerin alınması gerektiğini belirtiyor.
ZARAR GÖREN TARIM ALANLARI VAR
Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Abdurrahman Kara bölgede öncelikle zarar gören tarım alanları ile arazi yollarında meydana gelen bozulmalar, sulama alt yapısındaki hasar tespitlerinin ivedilikle tamamlanması, arazi ıslah çalışmaları ile bu arazilerin yeniden tarımsal üretime kazandırılması gerektiğini belirtiyor.
“Hasarın boyutuna göre ıslah çalışmasını kendi imkanları ile yapabileceklere alet-ekipman ya da finansman desteği sağlanabileceği gibi çok büyük boyutlardaki ıslah çalışmaları DSİ gibi kuruluşlar tarafından üstlenilebilir” şeklinde konuşan Kara, bölgede hububat ekimlerinin güzden yapıldığı için hububat üretimindeki daralmanın sınırlı kalacağını, ancak ekimi ilkbaharda yapılacak ürünlerde daralmanın daha fazla olacağını söylüyor. Bu nedenle ekim-dikimi ilkbaharda olacak ürünler için çiftçilerin bir an önce arazilerinin başında olması gerektiğinin altını çiziyor.
MAKİNE PARKLARI KURULABİLİR
Bölgede tarım sektöründeki sıkıntılardan biri de çiftçilerin enkaz altında kalan makine ve ekipmanlarının zarar görmesi oldu. Bu konuda TZOB Genel Başkanı Bayraktar, çiftçilerin tarımsal faaliyetlerinin olmazsa olmazı olan makine ve ekipmanlarının yenilenmesi gerektiğini belirterek, üreticilerin kırsal kalkınma ve yatırım desteklerinden öncelikli olarak faydalandırılması gerekliliğini hatırlatıyor.
“Gerekirse belirli yerlerde makine parkları kurulmalı, bir organizasyon dahilinde üreticilerin makine ve ekipman kullanımı sağlanmalıdır. Hayvanlara yem temini hususunda sıkıntılar yaşanıyor. Bu konuda çalışmalar hızlandırılmalıdır. TMO ve Tarım Kredi Kooperatifleri ellerindeki arpa ve diğer yemleri bölgeye sevk etmeye devam etmelidir” şeklinde konuşan Bayraktar, ilkbaharla birlikte kışlık ürünlerin gübre ihtiyacı ve yazlık ekilişlerde tohum, mazot, gübre ve sulama gibi ihtiyaçlarının da ortaya çıkacağını söylüyor. Bu nedenle bölgeye hızla girdi sevkiyatının yapılması yanı sıra tarımsal üretimde kalacak çiftçilere, tohum, ilaç gübre, elektrik ve sulama gibi girdilerin, en azından bu üretim sezonu için hibe destek olarak verilmesi gerektiğini belirtiyor.
Devamı Z Raporu Dergisi Nisan 2023 sayısında…
