Döviz takasları (FX swaps), forward işlemleri ve para takasları, küresel finansta önemli araçlar olarak öne çıkmakta; döviz ve para takası merkez bankaları, finansal kuruluşlar, belediyeler ve büyük şirketler tarafından yapılmakta ve kazanç sağlamanın yanı sıra döviz riski ve likidite yönetimi amacıyla kullanılmaktadır. Ancak bu araçlar bilançolarda görünmeyen ve geleneksel borç istatistiklerinde yer almayan gizli riskler ve yükümlülükler boyutuyla ulusal otoriteler bakımından öngörülemez ve yönetilemez araçlar olarak da dikkat çekmektedir. Bu durum, özellikle ABD dışındaki banka dışı kuruluşlar ve ABD dışı bankalar bakımından küresel finansal sistemde potansiyel kırılganlıklara yol açma riski taşıyor.

ULUSLARARASI ÖDEMELER BANKASI (BIS) İSTATİSTİKLERİ

 Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) internet sitesinde yer alan bir araştırmaya göre, döviz takasları ve ilgili araçlardan kaynaklanan toplam yükümlülükler 2022 sonu itibariyle alarm verici seviyelere ulaşmıştır. ABD dışındaki banka dışı kuruluşlar, bu “gizli” borçlardan 2022 sonu itibariyle 25 trilyon doların üzerinde borçlanmıştır. Döviz takası yükümlülüğü, 2016 yılında 17 trilyon dolarlık seviyesinden neredeyse yüzde 50’lik artış göstermiştir. Artan uluslararası ticaret ve para hareketleri ve entegre hale gelen küresel finansal piyasalar nedeniyle bu sonuç beklenen bir gelişmedir. Döviz takasları, küresel finansal yükümlülüklerin önemli bir bölümünü oluşturan, ancak şeffaf bir şekilde raporlanmayan bir durumu temsil etmekte ve düzenleyiciler ile piyasa katılımcıları için belirsizlikleri ve dolayısıyla sistemik risk potansiyelini artırmaktadır. Güncel BIS veri tabanı, dövize dayalı forward işlemleri, döviz takasları, para takasları ve opsiyonların 2024 ortasında 236 trilyon ABD dolarını bulduğunu göstermektedir.

Devamı Z Raporu Eylül 2024 sayısında…