Çin, Pire Limanı’nın işletmesini alarak modern İpek Yolu’nun Akdeniz havzasında stratejik öneme sahip önemli bir adım daha attı
Kadriye N. Teker
Çin’in Akdeniz havzasında stratejik liman yatırımları COSCO’nun Pire Limanı’nın çoğunluk hissesini alması ile yeni bir boyut kazandı. Çin’in Bir Kuşak Bir Yol girişimi ile Avrasya ülkeleriyle ticaret hacmini 1,25 milyar dolara çıkarma hedefi doğrultusunda bu hisse devri, bölge için büyük öneme sahip. Bu sayede Çin’in 35 yıllık imtiyazına sahip olacağı Pire Limanı Avrupa ve Çin ticareti için merkez haline gelebilir. Çin geçtiğimiz yıl da Türkiye’nin Kumport Limanı’nı alması ile dikkatleri üzerine çekmişti.
2015’te Süveyş Kanalı’nın genişlemesi Kızıldeniz ve Akdeniz arasındaki deniz trafiğini iki katına çıkardı. Asya ve Avrupa arasında transit geçiş süresinin kısalması ve daha büyük tonajlı gemilere izin verilmesi Akdeniz limanlarının önemini daha fazla arttırdı. Bu gelişmeler sonrasında uzun zamandır Akdeniz’e ilgisi olan Çinlilerin limanlara yönelik girişimleri de hız kazandı. Geçtiğimiz Nisan ayı içerisinde Çinli denizcilik devi COSCO, ekonomik kriz ile boğuşan Yunanistan’ın Pire Limanı’nın yüzde 51 hissesini 280 milyon 500 bin Euro karşılığı satın aldı. Ayrıca 5 yıl süresince limanın modernizasyonu için 88 milyon Euro daha ödeme yapılacağı karara bağlandı. Böylece COSCO 2052’ye dek limanın yüzde 66 hissesine sahip oldu.
Çin’in Pire Limanı girişimi, ek kara ve demiryolu bağlantıları ile Avrupa’da en az 6 ülke ile daha bağlanması anlamına geliyor ve bu sayede Süveyş Kanalı’na yakınlığı avantajı bir yana Çin’in ihracat malları Almanya, Macaristan ve Avusturya’ya 7 ila 11 gün arasında daha hızlı ulaşabilir hale gelecek. Böylece Çin, Akdeniz üzerinden Avrupa pazarına daha rahat ulaşım sağlayacak. Netherlands Institute of International Relations’dan Dr. Frans Paul van der Putten’a göre de Çin şu anda Ortadoğu, Afrika ve Kuzey Amerika ile ticaretini arttırmak ve Avrupa ile deniz ticareti için Akdeniz’in ana hub olması için uğraşıyor. Bu aynı zamanda uzun dönemde Avrasya ve Afrika ile ticari ve ekonomik ilişkilerini geliştirmek isteyen Çin’in Bir Kuşak Bir Yol yaklaşımının bir parçası. Buna bağlı olarak Akdeniz muhtemelen yeni kara ve demir yolları Çin’e bağlantılı hale gelecek.
İstanbul Politikalar Merkezi Asya Çalışmaları uzmanı Dr. Altay Atlı da Çin’in Akdeniz’e olan ilgisinin ardında ekonomik sebepler olduğunu belirtiyor. Atlı’ya göre Çin ekonomisi bir dönüşüm sürecinde; bir yandan küresel pazarlarda talebin azaldığı diğer yandan da içeride maliyetlerin arttığı bir ortamda ihracatını güçlü tutmak zorunda.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Eylül 2016 sayısında …
