Holmström ve Hart’ın çalışmaları, sözleşme kuramında “Ne tür bir sözleşme olursa olsun herkes için tüm koşulların göz önünde bulundurulması gerektiğine ve sözleşmeler ile çatışmaların sona erdirilmesine” odaklanıyor
Kadriye N. Teker
2001 yılında Alfred Nobel’in torunlarından olan Peter Nobel, ailesi adına konuşarak ekonomi ödüllerinin Nobel’den ayrılması gerektiğini duyurdu. 2004’te görüşlerini tekrarlayan Peter Nobel, Alfred Nobel’in mektuplarının hiçbirinde ekonomi ödülüne dair bir şey olmadığını; İsveç Merkez Bankası’nın yumurtalarını başka yuvaya bırakan bir kuş misali hareket ederek ödülün saygınlığını zedelediği açıklamasında bulundu. Bu tartışmaların odak noktasında ise Nobel Ekonomi Ödülleri’nin, aslında resmi ismiyle Alfred Nobel Adına Ekonomi Alanında İsveç Merkez Bankası Ödülü’nün ortaya çıkış süreci ve ödülün aynı yılda bile ekonomik yaklaşımı birbirine zıt isimlere verilmesi yatıyor.
Nobel adına ekonomi alanında ödül verilmesi aslında İsveç Merkez Bankası yöneticisi Per Asbrink’in bir fikriydi. Asbrink, bu fikrini üç saygın ekonomist olan Assar Lindbeck, Erik Lundberg ve Gunnar Myrdal’a açmıştı. Myrdal’a aynı zamanda Nobel Ödül Komitesi’ni ikna etme görevi de düşmüştü. İsveç Merkez Bankası tarafından finanse edilecek ödül, bankanın kuruluşunun 300. yılı olması dolayısıyla da önemli hale geldi. 1968’e gelindiğinde ise yoğun lobi faaliyetleri başarıya ulaştı ve bir sonraki yıl ödül dağıtılmaya başlandı. Bununla beraber İsveç Parlamentosu’nda onaylanan ödülün ismi, gazeteciler ve kamuoyu tarafından her daim Nobel Ekonomi Ödülü olarak adlandırılmaya devam etti. Bununla beraber resmi ismiyle Alfred Nobel Adına Ekonomi Alanında İsveç Merkez Bankası Ödülü halen ekonomi bilimi için en saygın ödüllerden biri.
BU SENEKİ NOBEL SÖZLEŞME KURAMI’NA
Nobel komitesinin birbirine zıt fikirlere ödülün paylaştırılması uygulaması zaman zaman eleştirilse de, bu yıl açıklanan ödül sahibi iki isim birbirini tamamlayan çalışmaları ile Oliver Hart ve Bengt Holmström oldu. Sözleşme kuramına yaptıkları katkılar ile tanınan iki isim sözleşme teorisi ve toplumdaki etkileri konusunda çalışmaları nedeniyle ödüllendirildi. Böylece bu yılki ödül mikro ekonomi alanına gitmiş oldu.
Devamı Derin Ekonomi Kasım 2016 sayısında …
