Bulundukları yörelerde meşhur olan bazı lezzetler, fast food sektöründe önce kentlere, şimdi de global piyasalara açılmaya başladı. Çiğ köfte, döner, simit ve ıslak hamburger, Türklerin yoğun yaşadığı Avrupa ülkelerinde ve Ortadoğu’da beğeni topluyor. Türkiye’de yoksul yemeği diye bilinen simit bile, dünyanın öbür yarısına, Amerika’ya zincir mağazalarla yayıldı bile…
Mehmet Ali Doğan
Fast food, üretilmesi ve servis edilmesi toplamda bir kaç dakikayı aşmayan, ucuz ve tek kullanımlık ambalajı olan, elle tutularak yenen bir gıda kategorisi olarak, tüm dünyada ciddi bir büyüklüğe ulaşmış durumda. 2016’daki veriler, dünyada 2 trilyon 700 milyar euro olan ev dışı tüketim sektörü içinde yüzde 30’luk payın fast food sektöründe olduğunu ortaya koyuyor. Türkiye’deki pazar büyüklüğünün 15-20 milyar liralarda olduğu tahmini yapılıyor. Bununla beraber sektör her geçen gün büyüyor. İstanbul Ticaret Odası tarafından 2001 yılında yaptırılan Fast Food Sektör Profil Araştırması’nda sıralanan nedenler bugün de güncelliğini koruyor. Raporda, hızlı nüfus artışının etkisiyle kentleşme oranındaki artışa, kadınların çalışma yaşamına girmesine, buna bağlı olarak aile gelir düzeylerinin yükselmesine, dışarıda yeme alışkanlığının yerleşmesine, çalışma yaşamındaki artan temponun yemeğe ayrılan süreyi kısmasına, genç nüfus oranındaki artışa ve reklamların etkisine dikkat çekiliyordu. Raporda ayrıca artan yabancı sermayeli fast food işletmelerinin yanında yerli markaların da oluştuğuna dikkat çekiliyordu.
YERLİ FİRMALAR ATAKTA
1986 yılında Mc. Donald’ın Türkiye’ye girmesiyle büyümesini sürdüren sektör, son dönemlerde pek çok markayı da üretmeye başladı. Nerede yaşadığına bağlı olarak o yörenin lezzeti farklılaşıyor, fast food da bu nedenle çok çeşitli ürünleri içeriyor. Yabancı sermayeli fast food markalarının hakimiyetine rağmen yerli firmalar da hamburger, pizza, sosis ekmek, sandviç, lahmacun, pide, köfte, gözleme, döner, tost, börek, kokoreç, midye, çiğ köfte ve simit gibi ürünlerle markalaşarak büyümeye çalışıyor. Yurt dışına açılan fast food firmaları ağırlıklı olarak “helal gıda sertifikasyonu” sahibi ve Türklerin yoğun yaşadığı Avrupa ülkeleri ile Ortadoğu’da faaliyet yürütüyorlar.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Nisan 2018 sayısında…
