Dünyanın en büyük organizasyonları arasında zirvede yer alan FIFA Dünya Kupası’nda heyecan gün geçtikçe artarken, futbolseverler 15 Temmuz’da düzenlenecek final gecesini sabırsızlıkla bekliyor. Yalnızca kupayı kazananın 38 milyon dolar elde edeceğini hesaba katarsak, turnuvanın altyapı yatırımları, organizasyonu, sponsorlukları ve reklam harcamalarıyla dev bir ekonomiye tekabül ettiği açık. Bununla beraber, özellikle son turnuvalardaki ekonomik sonuçlar, Dünya Kupası’nın ev sahibi ülkeyi ekonomik anlamda memnun etmekten epey uzak olduğunu, yapılan devasa yatırımların karşılığının alınamadığını, aksine çok zarar edildiğini gösteriyor.
Kadriye N. Tunçsiper
İlk kez 1971’de İtalyan heykeltıraş Silvio Gazzaniga tarafından şu anki hali ile tasarlanan Dünya Kupası, 18 ayar altından dünyayı kaldıran iki insan figüründen çok defa fazlasını ve kazanan için maddi değer ile ölçülemeyecek bir başarıyı temsil ediyor. Ancak o dönem 50 bin değerinde olan tasarım kupanın bile şu an 10 milyon dolar değerinde olduğunu hesaba katarsak, turnuva her açıdan ekonomi ile göbekten bağlı durumda. Bu nedenle uzun yıllardır turnuvaların ekonomik gelişme üzerindeki etkilerine yönelik çalışmalar yürütülüyor. EkonomiA dergisinde geçtiğimiz ay Viana, Barbosa ve Sampaio imzası ile yayınlanan akademik bir makale, dünya kupalarının gelişme ve ekonomik büyüme ile istatistiksel olarak ilişkili olmadığını verileri ile ortaya koydu. Benzer bazı makalelerde de yazarların ortaya koyduğu sonuçları destekleyen veriler mevcut. Bununla beraber turnuvaların, ev sahibi ülkelere ciddi anlamda fırsat maliyeti yarattığı konusunda genel bir kabul var. Rusya Dünya Kupası ile ilgili olarak yabancıların Rusya’da 1,6 milyar dolar harcayacağı öngörülüyor. Kupanın oynanacağı şehirler içerisinde en umutlusu olan Soçi Belediye Başkanı 2018 FIFA Dünya Kupası için 1 milyona kadar turist beklediklerini açıklayarak, altyapının modernleştirilmesinin ekonominin birçok sektörünü ve insanların yaşam kalitesi arttıracağına vurgu yapıyor. Ancak bu etki bile 1,5 trilyon dolar ekonomik büyüklüğe sahip Rusya için büyük bir kazanç değil.
İŞE YARAMAYAN BEYAZ FİLLER
Ekonomist Andrew Zimbalist, devasa spor etkinliklerine ev sahipliği yapmaya yönelik olumsuz argümanında, turnuvalar sona erdiğinde ev sahibi şehirlerde zorlukla kullanılan beyaz fillerin ortaya çıktığını savunuyor. Örneğin Brezilya’nın en pahalı Dünya Kupası stadyumu artık bir park yeri olarak kullanılıyor. Zaten Brezilya 2014’ten en akılda kalan olaylardan biri de binlerce vatandaşın Dünya Kupası organizasyonunu protesto etmesiydi.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Temmuz 2018 sayısında…
