ÇIN’IN WUHAN ŞEHRINDE ORTAYA ÇIKIP KISA SÜREDE KÜRESEL BIR
PANDEMIYE DÖNÜŞEN KORONA VIRÜS SALGINI, TÜM INSANLIĞIN KÂBUSU OLMAYA DEVAM EDIYOR. DÜNYANIN DÖRT BIR YANINDAKI BÜYÜKLÜ KÜÇÜKLÜ SAYISIZ FAALIYETIN IPTAL OLMASINA NEDEN OLAN SALGIN, EKONOMI BAŞTA OLMAK ÜZERE BIRÇOK ALANDA ŞIMDIDEN DERIN IZLER BIRAKMIŞ DURUMDA. KÜRESEL EKONOMI IÇIN RESESYON, 2008’DEN BU YANA HIÇ OLMADIĞI KADAR YAKIN. DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 11 MART’TA YAPTIĞI PANDEMI ILANININ ARDINDAN VIRÜSÜN YAYILMASINI KONTROL ALTINA ALMAK IÇIN BAŞVURULAN SOSYAL ETKILEŞIMI AZALTMA ÇABALARI, HAYATI DURDURMAKLA KALMIYOR, INSANLARA HIÇ ALIŞIK OLMADIKLARI DENEYIMLER YAŞATIYOR. BIRÇOK DÜNYA LIDERININ DE BELIRTTIĞI GIBI, İNSANOĞLU İKINCI DÜNYA SAVAŞI’NDAN BU YANA YAŞAM BIÇIMLERINI BU DENLI ETKILEYEN BIR TEHDIT ILE KARŞI KARŞIYA KALMAMIŞTI. GÖRÜNEN O KI, SALGIN SONA ERDIĞINDE DE HAYATLARIMIZ BIR DAHA ASLA ESKISI GIBI OLMAYACAK. İLK ETKILER BUNUN EN AÇIK IŞARETI…
KADRIYE NILGÜN TUNÇSIPER
1 DÜNYA RESESYONA HIÇ OLMADIĞI KADAR YAKIN
TÜM DÜNYAYI ETKISI ALTINA ALAN KORONA VIRÜSÜ, EKONOMIK FAALIYETLERI DERINDEN ETKILIYOR. ULAŞIMDAN TURIZME, HIZMETLERDEN OTOMOTIVE TÜM SEKTÖRLERIN ETKILENDIĞI SÜREÇ NEDENIYLE KÜRESEL RESESYON ENDIŞESI BUGÜNLERDE SIK SIK DILE GETIRILIYOR. KÜRESEL EKONOMININ SALGINDAN NE ÖLÇÜDE ETKILENECEĞI ISE VIRÜSÜN NE ZAMAN KONTROL ALTINA ALINACAĞINA BAĞLI.
Koronavirüs salgını tüm dünyada borsaların çakılmasına, petrol fiyatlarının sert düşüş yaşamasına, binlerce uçuşun iptal olmasına ve tüm etkinliklerin sona ermesine yol açtı. ABD Merkez Bankası müdahale etse de, New York borsası tarihi kayıplar yaşadı. İngiltere’de FTSE 100 en kötü beş güne şahit oldu. Petroldeki düşüş ise Körfez Savaşı’ndan bu yana sektördeki en düşük fiyat olarak kayıtlara geçti. Tüm bunların yanı sıra toplumsal izolasyon nedeniyle evlere kapanan insanların alışveriş yapmaması, bir yere gitmemesi ve para harcamaması, hâlâ 10 yıl önceki krizin etkilerini yaşayan dünya için oldukça zorlu bir sürecin başlaması endişelerini ortaya çıkarıyor.
Hem üretim hem de talep anlamında tüm dünyada ortaya çıkan tablo, ekonomik anlamda dünya ekonomisinde önemli bir duraklama döneminin başlangıcı olarak değerlendirilmeye başlandı. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global baş ekonomisti Paul Gruenwald, korona virüsünün Çin ekonomisini tahmin edilenden daha kötü etkilediğini ve Avrupa’daki kayıpların daha da kötüleşmek üzere olduğunu açıkladı.
Deutche Bank’a göre ise salgın toparlanmaya başlayan Avrupa ekonomileri için en büyük tehdit durumunda. Özellikle otomotivin Çin’e bağımlı olması, Alman ekonomisinin lokomotif sektörünü etkileyecek olması Almanya’yı resesyona sokabilir. Yapılan bir araştırma da Alman şirketlerinin yüzde 56’sının koronavirüsten şimdiden olumsuz anlamda etkilendiğini gösteriyor. Bunlarla beraber OECD 2020 büyüme beklentisini yüzde 2,9’dan yüzde 1,5’e düşürdü. IMF de kısa sürede yeni bir revizyon yayınlanacağını duyurdu.
Bank of America ise salgın nedeni ile ekonomilerin kaçınılmaz olarak küçüleceğini açıkladı. Bankanın öngörülerine göre ABD ekonomisinin ikinci çeyrekte yüzde 12 küçüleceği öngörüyor. JP Morgan’a göre Türkiye dahil gelişmekte olan ülkelerde ikinci çeyrekte küçülme yüzde 17’yi bulabilecek. ABD salgının ekonomik etkilerini bertaraf etmek için 1 trilyon dolarlık bir paket açıklasa da öngörüler, ABD için en kötümser senaryo halinde yüzde 20 işsizlik oranı belirtiyor. Bu kadar kötü bir tablo 1929 ekonomik buhranından bu yana ortaya çıkan en kötü istatistik olabilir. Son dönemlerde ekonomisinde yarattığı istihdamla övünen ABD’de 14 Mart itibariyle 281 bin işsizlik başvurusu gerçekleşti ve bu sayının nisan ayı başında 2,25 milyona çıkacağı tahmin ediliyor.
Devamı Z Raporu Dergisi Nisan 2020 sayısında…
