Kovid-19 salgınının küresel ekonomiye etkisi bitmek bilmiyor. 2020’de dünya ekonomisi yüzde 3,5 küçüldü. Küresel ticaret yüzde 10’a yakın daraldı. Uluslararası doğrudan yatırımlar yüzde 42 azaldı. Küresel borç toplamı 282 trilyon dolara ulaşarak tarihin en yüksek seviyesini gördü. Bu tablodan daha kötüsünü hayal edemezdik. Ancak, ‘Koronavirüsün etkisi 2020 ile sınırlı kalır, dünya ekonomisi 2021’de belini doğrultur’ beklentisi gerçekleşmedi.
Salgının yıkıcı etkileri henüz sona ermediği gibi her geçen gün yeni tehditler ortaya çıkıyor. 2021’e ilişken beklentiler, ‘Koronavirüs de dokuz canlıymış’ dedirtiyor. Sağlık, eğitim, finansal istikrar ve teknolojideki temel eşitsizlikler; krizin belirli grupları ve ülkeleri orantısız bir şekilde etkilemesine yol açtı. Sadece 2 milyondan fazla ölüme neden olmakla kalmayan Kovid-19’un ekonomik ve uzun vadeli sağlık etkileri, yıkıcı sonuçlar doğurmaya devam ediyor.
Salgın kaynaklı risklerin ne zaman kritik bir tehdit haline geleceği de önemli. Uluslararası kuruluşların analizlerine göre; en yakın tehditler arasında gelecek 2 yılda gerçekleşmesi beklenenlerin başında istihdam ve geçim krizleri, dijital eşitsizlikler, ekonomik durgunluk gelir. 3-5 yıllık zaman diliminde ise varlık balonları, fiyat istikrarsızlığı, emtia şokları ve borç krizleri gibi ekonomik riskler öne çıkıyor.
Bu süreci verimli şekilde yöneten ülkeler ve şirketler ayakta kaldı. Süreci yönetemeyenler ise yılların kazanımlarını bir yılda kaybetti. Ekonomik aktivitenin en önemli göstergelerinden biri işletmelerin varlığını sürdürüp sürdüremediğidir. Nitekim salgının başından beri bütün dünyada; işletmeleri ayakta tutabilmek için büyük destekler sunuldu. Üretimde sürekliliği sağlamak için devreye alınan triyon dolarlık destek paketlerine rağmen geçen yıl her 21 saatte büyük çaplı bir şirket iflası yaşandı. Bu iflaslardan en çok Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’nın gelişmiş ekonomileri etkilendi. Destek, şirket iflaslarında yüzde 10’luk bir düşüş etkisi yapsa da büyük dalganın yıkıcı etkisini ortadan kaldırmaya yetmedi.
Devamı Z Raporu Nisan 2021 sayısında…
