SALGIN SÜRECİNDE ŞİRKETLER, FAALİYETLERİNE ARA VERMEDEN DEVAM ETMEK VE AYAKTA KALMAK İÇİN FARKLI YÖNTEMLER İZLİYOR. BUNLARDAN EN ÖNEMLİLERİ, ŞİRKET BİRLEŞMELERİ VE SATIN ALMALARI. DİĞER YANDAN DİJİTALLEŞME, ARTAN YERELLEŞME VE YENİ YETKİNLİKLERE YÖNELİK İHTİYACIN ŞİDDETLENMESİ DE, BİRLEŞME VE SATIN ALMALARI HIZLANDIRIYOR.
ESRANUR EYUPOĞLU
2020 yılı birleşme ve satın alma anlaşmaları açısından oldukça inişli çıkışlı bir süreç oldu. Covid-19 krizi nedeniyle yılın ilk aylarında neredeyse tamamen duran satışlar ikinci altı aylık dönemde yeniden artış gösterdi. Yılın üçüncü ve dördüncü çeyreklerinde ise birleşme ve satın alma anlaşmalarının toplam finansal büyüklüğü yüzde 30 arttı. KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2020 araştırması, dünyada birleşme ve satın alma işlemleri önceki yıla yakın bir performans sergilediğini ancak Türkiye’de işlem hacminin arttığını ortaya koydu. Değeri açıklanan işlemlerin toplam hacmi 6.9 milyar dolar oldu. Tarihi rekor olan 304 adet işlem ve değeri açıklanmayan işlemler ile birlikte tahmini toplam işlem hacmi ise 9 milyar dolar seviyesine ulaştı.
Türkiye’de birleşme ve satın almaların genel görünümü hakkındaki bu rapora göre, Covid-19 pandemisinin damga vurduğu 2020 yılı birleşme ve satın alma işlemlerinde kayda değer bir toparlanma sağlayarak geride kaldı. Salgın sebebiyle özellikle sağlık, teknoloji, medya ve telekomünikasyon sektörlerinin piyasa değerlerinde güçlü artışlar görüldü.
TRENDLER HIZLANDI
Pandemi sürecinin getirdiği sınırlamalar ve belirsizliklere ek olarak, ABD başkanlık seçimleri, ABD ve Hong Kong başta olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde gerçekleşen eylemler, Batı Asya bölgesindeki çatışmalar ve İngiltere’nin AB’den çıkış sürecine yönelik belirsizlikler de 2020 yılında öne çıkan diğer ekonomik ve siyasi konular oldu. Ancak tüm bunlara rağmen salgın sürecinde gelmesine daha yıllar olduğu düşünülen bazı satın alma ve birleşme trendleri hızlandı.
Bain & Company tarafından hazırlanan Global Birleşme ve Satın Almalar Raporu da pandemi sebebiyle birleşme ve satın almalarda yıllar sonra geleceği düşünülen trendlerin gelişiminin hızlandığını gösterdi. Birkaç yıl önce yapılan bir araştırmada zaten birleşme ve satın almalarda şirketlerin hızlı büyüyen pazarlara girmelerini ya da yeni teknik ve dijital yetkinlikler kazanmalarını sağlayan anlaşmaların payında artış olduğu tespit edilmişti. Bu eğilim 2020 yılında da devam etti. 2015 yılında yüzde 41 düzeyinde olan 1 milyar ABD dolarının üstündeki birleşme ve satın almaların gerçekleşme payı yüzde 56’ya çıktı.
Bu trendlerden bir diğeri de e-ticarete dönüşün hızlanması oldu. Bu durum perakende sektöründe birleşme ve satın almanın önemini artırdı. Bununla birlikte bölgesel ve yerel anlaşmalar da artmaya başladı. Finansal yatırımcılar (özel sermaye, risk sermayesi, varlık fonları) 2019 yılında 78 işlem gerçekleştirmişti. Bu işlemlerin toplam işlem hacmindeki payı yüzde 3 seviyesindeydi. 2020 yılında ise finansal yatırımcıların yapmış olduğu işlemlerin toplam işlem hacmindeki payı yüzde 52’ye yükseldi. Turkcell’in Türkiye Varlık Fonu (TVF) ve LetterOne tarafından satın alınması, Qatar Investment Authority’nin Borsa İstanbul’un azınlık hissesini satın alması da 2020 yılındaki önemli finansal yatırımcı işlemlerinden oldu.
EN ÇOK SATIN ALMA TEKNOLOJİ ALANINDA
Bu süreçte satın alma ve birleşmelerde en yüksek payı sağlık, teknoloji ve tüketici ürünleri sektörleri aldı. Çünkü korona virüsü salgını ile ortaya çıkan ihtiyaçlar ve teknoloji kullanımının artması bu sektörlerde hareketliliği hızlandırdı. Bu yoğun talep özellikle teknoloji şirketlerine olan yatırımcı ilgisini oldukça artırdı. Bu sebeple 2020 yılında teknoloji, medya ve telekomünikasyon sektörü işlem hacmi ve işlem adedi bazında ilk sıralarda yer alarak öne çıktı. Telekomünikasyon sektöründeki satışların toplam değeri 2020 yılında yüzde 50 civarında arttı.
Devamı Z Raporu Dergisi Nisan 2021 sayısında…
