DÜNYADA KRİPTO VARLIKLARA İLGİ GİDEREK ARTIYOR. KÜRESEL ÖLÇEKTE KULLANILAN VE YATIRIM YAPILAN KRİPTO VARLIK SAYISI 9 BİNİ AŞTI. ARTAN BU İLGİ MERKEZ BANKALARINI VE DÜZENLEYİCİ KURUMLARI HAREKETE GEÇİRDİ. TÜRKİYE DE DAHİL OLMAK ÜZERE PEK ÇOK ÜLKE KRİPTO VARLIKLARLA ÖDEMELERİ YASAKLASA DA ARTAN İLGİNİN ÖNÜNE GEÇİLEMİYOR. DÜNYADA KRİPTO VARLIKLARA EN FAZLA İLGİ GÖSTEREN ÜLKELERDEN BİRİ DE TÜRKİYE. YÜZDE 16 İLE TÜRKİYE, NÜFUSA ORANLANDIĞINDA EN FAZLA KRİPTO VARLIK SAHİBİ OLAN 4. ÜLKE KONUMUNDA.
ESRANUR EYUPOĞLU
Kimi evini, kimi arabasını sattı, yılların birikimini kripto varlıklara yatırdı. Bir gün geldi tüm tasarruflar buhar oldu. Kripto varlık platformlarının bazılarında yaşanan buna benzer mağduriyetler, bu varlıklara olan güvenin de sorgulanmasının yolunu açtı. “Para” olup olmadığının hala önemli bir tartışma konusu olmasına rağmen dünya genelindeki kripto varlıkların sayısı 9 bini geçti. Dünya Ekonomik Forumu (World Economic Forum) dünyanın en büyük 74 ülkesi içerisinde nüfusa oranla en çok kripto varlık kullanan ülkeleri araştırdı. Listede Nijeryalılar yüzde 33 ile ilk sırada yer aldı. Türkiye ise listede yüzde 16 ile dünyada dördüncü Avrupa’da ise ilk sırada yer aldı.
KRİPTO VARLIKLAR NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Blockchain Türkiye Platformu Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Usta, dijital para fikrinin köklerinin 1980’lere kadar uzandığını belirtiyor. Ancak bunu merkeziyetsiz bir şekilde ilk kez gerçekleştirmeyi başaran kripto varlığın ise 2009 yılında Bitcoin olduğunu ifade ediyor. Ahmet Usta, kripto varlıkları şöyle tanımlıyor; “Kripto para dediğimiz kavram temelde blockchain ağları üstünde oluşturulan dijital varlıklar. Bunların para kısmını oluşturan şey aslında geleneksel para kavramı ile aynı. Her ikisi de toplumsal mutabakatının bir yansıması. Onu kripto yapan unsur ise özel bir anahtar (Private Key) ile kontrol edilmesi. Anahtar kimin elindeyse ilgili kripto varlığın yani kripto paranın sahibi de o kişi oluyor ve sahip olduğu dijital kayıtları kontrol edebiliyor.”
GELENEKSEL FİNANS SİSTEMİNE ALTERNATİF OLABİLİR Mİ?
Ahmet Usta, blockchain sistemi üzerindeki dijital varlıkların, her geçen gün güven kaybı yaşayan finansal sisteme bir alternatif olarak görmenin hatalı olduğunun altını çiziyor. Ancak bunun yıkıcı değişimden çok dönüştürücü bir etki olarak değerlendirmek gerektiğini ifade ediyor. Usta; “Kişisel görüşüm makul bir geçiş süreci içinde kripto varlıklar ile geleneksel finansal sistem birbiri içinde bütünleşecek. Ancak bir noktadan sonra düşünce yapımızdaki değişim ile birlikte geleneksel sistemlere artık ihtiyaç kalmayacağını söyleyebiliriz. Bunun için önümüzde uzun bir yol var.”
MAĞDURİYETLERİN NEDENİ NE?
Kripto varlıklara karşı artan ilgi bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin sayısını da giderek artırdı. Ancak “kripto varlık borsası” olarak da nitelendirilebilecek şirketlerde yaşanan bu enflasyon beraberinde bazı mağduriyetlerin de yaşanmasına yol açtı. Sonrasında ise bu varlıkların ne kadar güvenilir olduğu sorgulanmaya başladı. Sistemde boşluklar mı vardı, temel sorun kripto varlıkların kendi doğası gereği taşıdığı özellikler miydi, yoksa mağduriyetlerin merkezindeki şirketlerde miydi?
Devamı Z Raporu Dergisi Ağustos 2021 sayısında…
