DEAŞ taşıyla vurulan kuşun haddi hesabı yoktu. Muhalifler ezilerek Esed’in koltuğu sağlama alınmış, Rusya ve İran’ın Suriye’ye sızmaları için geçerli bir bahane üretilmiş, Kuzey Suriye terör koridoru marifetiyle BOP haritasına bir adım daha yaklaşılmıştı. Hesapları bozan ülke Türkiye oldu. Türkiye etkin bir şekilde sahaya inip Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekâtlarını yaparak hem DEAŞ’a hem de YPG/PKK’ya darbe indirmekle kalmadı, masadaki yerini de garantiye aldı. Peki, bunca badireden sonra Suriye’de çözüm ne kadar yakın, ne kadar mümkün? Müzakere masası kurulabildiği takdirde bu masada neler olacak? Kim ne kazanacak, ne kaybedecek?
Süleyman Şahin
Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu yedi yıldır devam etmekte olan Suriye’deki iç savaşın 388 milyar dolarlık ekonomik zarara yol açtığını açıkladı. Komisyonun tahminlerine göre Suriye’de yol, altyapı, bina ve diğer fiziki objelerin tahribatı 120 milyar dolarlık ziyana neden oldu. Savaş süresince işgücü ve verimlilik kaybının Suriye’nin Gayrı Safi Yurtiçi Hasılası’nda oluşturduğu gedik ise 268 milyar dolar olarak hesap ediliyor. Yine Birleşmiş Milletler tahminlerine göre Suriye’deki savaşta şimdiye dek 400 bin kişi hayatını kaybetti. 22 milyonluk ülke nüfusunun yarısı evlerini terk etmek zorunda kaldı, en az beş milyon Suriyeli başka ülkelere sığındı. Peki, bu savaşın bir kazananı var mı?
ABD MEDYASI: AMERİKA KAYBETTİ
Suriye savaşında kimin kazanıp kaybettiği masada netleşecek. Ancak sahadaki mevcut durumun, nihai çözüm için masaya oturmazdan önce ortaya bir tablo koyduğu muhakkak. Kazananlar-kaybedenler listesini erkenden ilan edenler bile var. Özellikle ABD medyası bu konuda hayli cevval. Birkaç örnek sunalım.
Foreign Policy: Suriye savaşı bitti, Amerika kaybetti.
Brookings: 7 yıllık savaşın sonunda Suriye’de Esed kazandı. Washington ne yapacak?
USA Today: Bırakalım Suriye’yi Putin ve Rusya yeniden inşa etsin. Faturayı Amerikan vergi mükellefleri ödememeli.
Foreign Affairs: Suriye’den çekilmeyelim. Esed’in zaferi sadece kaos getirir.
Military Review: Rusya, Suriye’de ne çeşit bir zafer kazandı?
Dikkatinizi son yayına, Military Review dergisine çekmek isterim. Dergi, Amerikan ordusunun resmi yayın organıdır. USA Today gazetesi ile CFR (Dış İlişkiler Komitesi) yayını Foreign Affairs dergisinde yazılanlar da önemli. Gazete, ABD’nin zaten kaybettiği, kazansa bile çok anlamlı olmayacak bir savaş için kaynaklarını harcamasından duyulan rahatsızlığı şu cümlelerle ifade ediyor.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Eylül 2018 sayısında…