Ortaya çıktığı günlerde küresel bir titan zinciri vakası olarak bir hayli hor görülen dijital para Bitcoin, aradan geçen 7 yıl içinde New York Borsası’nda resmi endeksi olan ve fiyatı 500 dolara ulaşan popüler bir para haline dönüştü. Bugüne kadar Satoshi Nakamoto adında takma isimli biri tarafından geliştirildiği bilinen Bitcoin’in gerçek mucidi, geçtiğimiz ay kimliği de açıkladı: Avustralyalı iş adamı Craig Wright…
Halil Aktaş
Bir para birimi yaratmak hiç öyle kolay bir şey değildir. Milli para birimleri, hâlâ ulusal egemenliğin ve ulus devlet olmanın en önemli bileşenlerinden kabul edilir. Para basmak ve bunun miktarını yani emisyonu belirlemek sadece devletlerin ve onun merkezi otoritelerinin yetkisinde. Devletler, ticari hareketlerin ve servetin işlem ve ölçüm birimi olarak parayı, kontrol ederek vergi toplama ve ticari işlemlerin hukuki zeminini güvence altına alırlar. Para, kağıt ve metal olarak basılmış fiziki bir nesne olarak bugünlere kadar geldi. Üzerinde yazılı değeriyle, takas edilerek mal ve hizmet alımlarında kullanıldı. Uluslararası işlemlerde ise belirli kur değerleriyle başka para birimlerine dönüşerek kullanıldı. Son yıllarda gelişen elektronik ödeme sistemleri ile plastik kartlar, kağıt ve metal paraların yerine sıklıkla kullanılır hale gelmişti. Merkezi bir banka ve ödeme sistemi şirketi üzerinden gerçekleştirilen plastik kartların temelinde hâlâ fiziksel kağıt para ve merkezi yapılar bulunuyor.
KRİPTO – PARA VEYA BITCOIN
Peki hiç fiziksel bir karşılığı olmayan, hiçbir devlet veya bankanın arkasında olmadığı, sadece kullanıcıların ve bağımsız yazılımcıların yarattığı, tüm dünyada geçerli olacak, fiziki para gibi kişiden kişiye doğrudan aktarılabilen elektronik bir para birimi yaratmak mümkün olabilir mi? Yani klasik para işlevlerine sahip ama tamamen bağımsız ve matematiksel bir para birimi…
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Haziran sayısında…
