2010 yılından bu yana katlanarak büyüyen akıllı telefon satışları bu yıl durma noktasına geldi. Yılın ilk çeyreğinde tarihinde ilk defa küçülen sektörde, araştırma şirketleri 2016 yılı tahminlerini revize ederek büyüme oranını yüzde 1.6’ya kadar çektiler. Apple’ın 13 yıldır ilk defa birinci çeyrek satışları bir önceki yılın altına inerken, tahminler yeni iPhone 7’ye rağmen iPhone gelirlerinin ilk defa bu yıl gerileyeceği yönünde. Diğer yandan dev Çin pazarında yerli üreticiler büyük çıkış yaparak global oyunculara rakip oluyor. Ancak Çin’de bile büyüme yüzde 10’lara kadar gerileyecek. ABD ve Avrupa akıllı telefon satışları da bu yıl ilk defa küçülecek. 10 yılda neredeyse 10 kat büyüyen akıllı telefon çılgınlığında sona mı geliyoruz?
Halil Aktaş
Yıl 2007… Apple’ın başına tekrar dönen Steve Jobs yine sahnedeydi. Kot pantalonu ve siyah t-shirt’ü ile yine bir ‘devrim’ yaptıklarını anlatıyordu. Telekomünikasyon endüstrisini alt üst edeceklerini iddia ediyor ve iPhone denilen tuş takımı olmayan bir telefonu tanıtıyordu. Cep telefonu üreticileri bir bilgisayar şirketinin kendilerine rakip olabilecek bir cihaz yaratacağına pek de prim vermediler.
Daha on yıl kadar önce bu sahne yaşanırken, sektörün en büyük markası bir çoğumuzun hatırlayacağı gibi Nokia idi. Blackberry’ler iş dünyasının gözdesiydi ve ‘smartphone’ denildiğinde akla o geliyordu. Ericsson’lar, Siemens’ler, Motorola’lar piyasanın etkili oyuncularıydı… Cep telefonlarına kamera gelmiş, bir çok multimedya özellikleri kazanmıştı. Ancak telefonları ‘akıl’landırmak, Apple iPhone’a nasip olacaktı.
iPhone’lar o kadar büyük bir ilgi gördü ki, tarihte en hızlı satılan ürünlerden biri haline geldi. Bir yıl içinde neredeyse 100 milyonlarca adet sattı.
Ardından yine telekomünikasyon dışından bir şirket olan Google, cep telefonlarını akıllandıran Android adında bir işletim sistemini üretip üreticilere ücretsiz olarak dağıtmaya başladı. Apple dışındaki tüm üreticiler için bir can simidi oldu desek yanlış olmaz.
Endüstri dışından gelen bu iki gelişme cep telefonu pazarını resmen alt üst etti. On yıl içinde sektörün devlerinin teker teker sahneden silinmesine yol açtı.
Nokia batma noktasına gelip sonunda Microsoft’a satıldı. Motorola’nın cep telefonu bölümü Google satıldı, geçen yılda Çinli Lenova ile birleşti. Siemens telefon üretiminden çekildi. Ericsson’ın telefon bölümü Sony’ye satıldı. Bu dalgadan en karlı çıkan ise o zamanlar, büyük oranda başkalarına telefon üreten Samsung oldu. 10 yıl içinde Android işletim sistemi sayesinde iPhone’ların en büyük rakibi oldu ve global akıllı telefon pazarında liderliğe oturdu.
BÜYÜK TIRMANIŞ
Dokunmatik geniş ekranlar ve hızı artan mobil internet bağlantısı akıllı telefonların popülaritesini hızla artırdı. Artan kamera çözünürlükleri, sosyal medyanın cep telefonlarına taşınması kullanıcılar tarafından büyük bir ilgi ile karşılandı. Öyle ki 2010 yılında pazar, yüzde 75 oranında büyüme ile rekor kırdı. Sonraki yıllarda da ardı ardına yüzde 50’ler civarında oranlarla büyümesini sürdürdü.
Dalga o kadar hızlı geldi ki, akıllı telefon satışları 2013 yılında yıllık 1 milyar adetlik satışa ulaştı. Bugün yıllık 1.5 milyar adet sınırını zorlayan sektördeki duruma kısaca bir göz attığımızda, 10 yıl öncesinden oldukça farklı bir durum var. Cep telefonlarında az gelişmiş ülkelerde bile akıllı telefon satışları klasik tuşlu telefon satışlarını çoktan geçti. Global olarak artık satılan her üç telefondan ikisi akıllı telefon kategorisinde. Öyle ki 400 TL’den 4,000 TL’ye fiyatlarla satılabilen bir telefon pazarından bahsediyoruz.
Devamı Derin Ekonomi Dergisi Ekim sayısında …
