BÜYÜK YATIRIM FONLARI, HEM DEV PROJELERIN HAYATA GEÇIRILMESINDE HEM DE SICAK PARA AKIŞINDA GLOBAL ÇAPTA BELIRLEYICI GÜCE SAHIP. BU FONLARIN AIT OLDUĞU ÜLKELERE YAKINDAN BAKILDIĞINDA BÜYÜK PETROL VE DOĞALGAZ KAYNAKLARINA SAHIP KÖRFEZ BÖLGESININ ÖN PLANA ÇIKTIĞINI GÖRÜYORUZ. EN BÜYÜKLER ARASINDA NORVEÇ, ÇIN VE SINGAPUR GIBI ÜLKELERININ FONLARI DA MEVCUT.
DUYGU BULKAN
NORVEÇ VARLIK FONU
Ülke : Norveç
Fon gücü : 1 trilyon dolar
Niteliği: proje yatırımı , petrol doğalgaz faaliyetleri,döviz piyasası faaliyetleri
Norveç’in devlet varlık fonu, 1990’dan itibaren ülkenin petrol ve doğalgaz üretiminin getirisiyle yabancı ülkelerde hisse senedi, tahvil ve emlak piyasalarında yatırım yapıyor. Fonun stratejisine göre, yatırımların yüzde 60’ı hisse senetlerine, yüzde 35’i sabit getirili menkul kıymetlere ve yüzde 5’i gayrimenkule yönlendiriliyor. Norveç hükümeti bu yıldan sonra hisse senetlerine yapılan yatırımın payını yüzde 70’e çıkarmayı hedefliyor. 2016 yılının sonunda fonun varlıklarının neredeyse yarısı yatırımlardan elde edilen gelirlerden, yüzde 45’i petrol ve doğalgaz faaliyetlerinden kalan bölümü de kur hareketlerinden oluşuyordu.
Norveç hükümeti, fon gelirlerinin yüzde 4’ünü kullanabilirken, geriye kalan yüzde 96’lık kısmı biriktiriliyor. Norveç dışında 77 ülkede, 9 bine yakın firmaya biriktirilen yüzde 96’lık kısımla yatırım yapılıyor ve ülkenin fondaki parası sabit kalırken, elde edilen gelir harcanıyor.
Dünyanın en büyük fonu olan Norveç Varlık Fonu, tarihinde ilk kez 1 trilyon dolar seviyesini aştı. Fonun dünyada halka açık her şirkette ortalama olarak yüzde 1,3 payı bulunuyor. 2016 sonu itibarıyla yaklaşık 1 milyar dolarını Türkiye’deki 48 şirketin hisse senetleriyle değerlendirdiği ortaya çıkan fon, Türkiye’de ilaç sanayii, bankacılık, gıda, iletişim hizmetleri, ulaşım ve beyaz eşya sektörlerinde faaliyet gösteren büyük şirketlerin hisseleriyle ilgileniyor. Fonun Türkiye’deki yatırım portföyünde, TÜPRAŞ Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ, Enka İnşaat ve Sanayi AŞ, Petkim Petrokimya Holding AŞ, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları ve Aksa Enerji Üretim AŞ olmak üzere 5 Türk enerji şirketinin hisseleri de yer alıyor. Fonun söz konusu 5 şirketteki ortaklık hisse değeri 112 milyon 112 bin dolar olarak kayda geçti. Yatırımları arasında en büyük payı ise Garanti Bankası aldı.
ÇİN YATIRIM ŞİRKETİ
Ülke : Çin
Fon gücü: 813.8 milyar dolar
Niteliği : Döviz piyasası faaliyetleri
Çin Halk Cumhuriyeti’nin döviz rezervlerinin bir kısmının yönetiminden sorumlu olan ve 2007 senesinde kurulan bu yatırım şirketinin varlık değeri ise 813,8 milyar dolar. Bu fon kurulduğu yılda toplam olarak 138 doğrudan yatırım yapılmış ve yatırım miktarlarının hepsi 77,7 milyon dolar olarak belirlenmiş. Çin varlık fonu gelişmekte olan Doğu Asya ülkeleri grubuna giriyor bu grupta Çin’in yanı sıra Hong Kong ve Singapur ülkeleri de yer alıyor. Çin, Hong Kong, Singapur gibi ülkelerde malın ithalinden ziyade ihracatını baz alarak meydana gelen dış ticaret fazlalarına bu fonda yer veriyor.
Devamı Z Raporu Dergisi Haziran 2019 sayısında…
