EKONOMİK BÜYÜMEYE OLAN KATKISI VE İSTİHDAM İMKÂNLARINDAKİ ARTIŞA İLİŞKİN ROLÜ HER GEÇEN GÜN DAHA DA ARTAN E-TİCARET, 2023 YILINDA REKOR RAKAMLARA İMZA ATTI. KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİN GELİŞİMİNDE ÖNEMLİ BİR ROLE SAHİP OLAN E-TİCARET, 2023 YILINDA 1,85 TRİLYONLUK HACME ULAŞTI. BU HACMİN İÇİNDE EN ÇOK BÜYÜYEN KUYUMCULUK, EN ÇOK PAYI ALAN BEYAZ EŞYA VE KÜÇÜK EV ALETLERİ SEKTÖRÜ OLURKEN, EN FAZLA ALIŞVERİŞ İSE AKŞAM SAATLERİNDE 29 YAŞ TÜKETİCİLER TARAFINDAN YAPILDI. HER GEÇEN GÜN KATLANARAK ARTAN E-TİCARET HACMİNİN 2024 YILINDA İSE YAKLAŞIK İKİ KATINA ÇIKARAK 3,4 TRİLYON LİRAYA ULAŞMASI TAHMİN EDİLİYOR.
GİZEM TÜMBAY KOÇAK
Her yıl beklentilerin üzerinde büyüyen Türkiye’nin e-ticaret hacmi, 2023 yılında 1,5 trilyon lira civarında öngörülmesine rağmen yılı 1,85 trilyon ile kapattı. 2023 yılında işlem sayısı yüzde 22,25 yükselişle 5,87 milyar adet gerçekleşirken, en büyük payı 233 milyar lira ile beyaz eşya ve küçük ev aletleri sektörü aldı. Bu sektörü 135 milyar lira ile elektronik, 127 milyar lira ile giyim, ayakkabı ve aksesuar izledi. E-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı ise yüzde 20,3’e ulaştı. Hacmin yüzde 51’ini mal, yüzde 49’unu ise hizmet ticareti oluşturdu.
Hacmin bu denli yüksek olmasındaki en büyük etken olarak ise genç nüfus, teknolojik altyapı, dijitalleşmeye yatkın bir tüketici kitlesi ve tüketici davranışlarının dijitalleşme ile uyumlu hale gelmesi gösterildi. Tüm bu büyümedeki bir başka etken ise e-ticaretin bağlantılı olduğu birçok sektörde de büyüme yaşanması oldu. Ödeme, lojistik, kargo, tasarım, dijital pazarlama, sosyal ağlar gibi birçok platformun hızlıca büyümesi ve gelişmesi Türkiye’nin e-ticaret görünümüne olumlu yansıdı.
2024 yılında e-ticaret hacmine dair tahmini değer olarak ise 3,4 trilyon lira gösterildi. İşlem sayısının ise 6,67 milyar adet olması tahmin ediliyor.
KANADA, İNGİLTERE VE ABD İLK SIRADA
En çok sınır ötesi mal e-ticareti yapılan ülkeler Kanada, Birleşik Krallık, ABD, Rusya, Almanya, Azerbaycan ve Hollanda oldu. Bu sıralamada uluslararası ölçekte faaliyette bulunan e-ticaret platformlarının etkisi gösterildi. Özellikle bu platformların Kanada, Birleşik Krallık ve ABD’de bulunan güçlü kargo ve lojistik altyapısı bu ülkelerin tercih edilmesinde önemli bir rol oynadı.
E-ticaretin gelişmesindeki en önemli faktörlerin başında Türkiye’deki ödeme sistemleri altyapısının çok iyi durumda olmasını gösteren WORLDEF Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Nart, “Lojistik sektörü sürekli dijitalleşiyor ve otonom hale geliyor. Z kuşağı gibi internette alışverişe yatkın, genç bir tüketici kitlesi var. Bu ve benzeri birçok faktör e-ticaretin gelişmesini sağlıyor” diyor.
E-TİCARETTE EN HIZLI BÜYÜME KUYUMDA
Özellikle Kovid-19 uygulamalarının sona ermesiyle birlikte konaklama, havayolları, eğlence ve sanat, seyahat, taşımacılık ve depolama sektörlerinde ciddi bir büyüme gerçekleşti.
Geçtiğimiz sene e-ticaret tarafında en çok büyüyen sektör ise kuyumculuk, oyun, oyuncak, hobi, eğlence ve sanat oldu. Bu sektörlerde pazar hacmi düşük olsa da e-ticaret büyümesi beklenilenin üzerinde geldi. 2023 yılı toplam e-ticaret hacminin reel büyümesi yüzde 41,20 ve perakende e-ticaret hacminin reel büyümesi yüzde 52,74 olarak gerçekleşse de reel olarak en çok büyüyen sektörlerin toplam e-ticaret hacmindeki payları ile büyüme oranları doğru orantılı ilerlemedi. Özellikle kuyumculuk sektöründeki büyümenin enflasyonist ortamla bağlantılı olduğu düşünülüyor. Diğer sektörlerdeki büyüme ise bu sektörlerdeki markaların e-ticarete daha fazla yatırım yapması şeklinde değerlendiriliyor.
KARGO TESLİMAT SÜRELERİ SATIN ALMA ALIŞKANLIKLARINI ETKİLİYOR
E-ticaretin en önemli paydaşlarından biri de kargo ve lojistik sektörü. 2023 yılı istatistiklerine göre Türkiye genelinde ortalama kargo teslim süresi 46,2 saat, yani yaklaşık 2 gün oldu. En fazla sayıda kargo alan illerin başında yüzde 29,74 oranı ile İstanbul gelirken, ilçelerin başında ise yüzde 2,97 ile Ankara’nın Çankaya ilçesi geldi. En yüksek sayıda kargo gönderimi yapan il yüzde 55,27 ile İstanbul olurken ilçe ise yüzde 9,89 ile Bağcılar oldu. Kargo teslimat sürelerinin satın alma alışkanlıklarını etkilediğine değinen Nart, “Kargo teslimat sürelerinin azalması e-ticaret büyümesini doğrudan veya dolaylı olarak etkiliyor. Bu süre her yıl giderek azalıyor. Kargo sektöründeki gelişmelerin e-ticareti daha da büyüteceğini not almak gerekiyor” diyor.
YENİ NESİL TİCARET: HIZLI TİCARET
E-ticaretin hızla gelişen alanlarından biri de hızlı ticaret oldu. Bir saat veya daha kısa sürede teslim edilen siparişleri konu alan hızlı ticaret, özellikle pandemi döneminde hızlı teslimat süreleri sebebiyle yüksek talep gördü. 2015 yılından beri tüketicilerin talep ve ihtiyaçlarının sonucu olarak ortaya çıkan hızlı ticaret 2022 yılında 63,2 milyar TLhacme sahip iken 2023 yılında yüzde 99,2 artarak 126 milyar TL oldu.
Devamı Z Raporu Dergisi Ağustos 2024 sayısında…
