İŞGALCİ GÜÇ İSRAİL’İN, İRAN’I AÇIK ŞEKİLDE CEPHEYE ÇEKMEK VE CEVAP VERMEYE ZORLAMAK İSTEDİĞİ GÖRÜLÜYOR. TAHRAN JEOPOLİTİK ANLAMDA KAYBEDECEK ÇOK ŞEYİ OLDUĞU İÇİN İSRAİL’İN TAHRİKLERİNE DİRENMEYE ÇALIŞSA DA ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE KARŞILIKLI ATILABİLECEK ASKERİ ADIMLAR BAŞKA BİR ŞANS BIRAKMAYABİLİR. NETANYAHU HÜKÜMETİNİN İRAN İLE “HESAPLAŞMA” İÇİN EN UYGUN KONJONKTÜRÜ YAKALADIKLARINI DÜŞÜNMESİ BÖLGESEL BİR SAVAŞ İHTİMALİNİN ORTADOĞU’DA HİÇ OLMADIĞI KADAR YAKIN OLDUĞUNU GÖSTERİYOR. İRAN İLE İSRAİL’İN BİRBİRLERİNİ TOPRAKLARINDA ASKERİ OLARAK HEDEF ALMASI, DENKLEMİ TEHLİKELİ BİR BOYUTA TAŞIMIŞ DURUMDA.
SERNUR YASSIKAYA
1 Ekim 2024 tarihinde İran’ın İsrail’i hedef alan hipersonik füzelerin de dahil olduğu ve 200’den fazla füzenin atıldığı saldırıya işgalci güç 26 Ekim günü beklenenden daha düşük seviyede bir saldırıyla karşılık verdi. Saldırının tam da ABD’nin istediği gibi İran’daki bazı sınırlı sayıdaki askeri hedefi içermesi en azından 5 Kasım tarihine kadar bölgesel savaş beklentisini erteledi ancak sona erdirmedi. Nisan ayındaki saldırıdan farklı olarak İran’ın bu sefer işgalci güç İsrail’in Demir Kubbe sistemini aşarak birçok askeri hedefi vurması son bir yıldır Gazze’de soykırım suçu işleyen ve savaşı bölgeye yaymak için çabalayan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yönetimi için beklenmedik bir darbe oldu. 7 Ekim 2023 sonrasında bölgedeki caydırıcılığını kaybettiğini düşünen işgalci yönetim başta Gazze olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarında şiddetin dozunu daha önce hiç olmadığı kadar artırarak adeta bir intikam savaşı yürütüyor. İsrail yönetimi bu süre zarfında başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerden açık çek niteliğinde bir destek aldı. Batılı ülkelerin özellikle holokost mirası üzerinde duydukları suçluluk politikası, işgalci gücün Gazze’de işlediği suçları bölgeye yayma isteği için bir kaldıraç vazifesi gördü.
KÜRESEL GÜVENLİK TEHDİDİ
İşgal altındaki Filistin’de iki devletli çözüm politikasını tamamen reddeden aşırı sağcı Netanyahu hükümetinin, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde bölgenin kendi lehlerine dizayn edilme politikasını devam ettirmek amacıyla 7 Ekim sonrası süreci kullanmaya başladığı görülüyor. ABD’nin başkenti Washington’da mevcut başkan Joe Biden yönetiminin Ortadoğu konularında etkisiz kalmasını da fırsat bilen ve 5 Kasım’da düzenlenecek ABD Başkanlık seçimlerini kendi avantajına kullanmak isteyen işgalci güç ABD’deki Yahudi lobisinin de desteğini alarak Ortadoğu’yu adeta bir ateş çemberine dönüştürürken, küresel bir güvenlik tehdidi de oluşturuyor.
KUSHNER: BÖLGE ŞEKİLLENDİRMEYE AÇIK
İşgalci İsrail yönetiminin 31 Temmuz günü İran’ın başkenti Tahran’da Hamas siyasi büro şefi İsmail Heniyye’yi ve hemen ardından Eylül ayında Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı suikastla öldürmesiyle Netanyahu hükümeti bölgeyi yeniden şekillendirecek bir fırsatı ele geçirdiğini düşünmeye başladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Hizbullah liderinin Beyrut’ta öldürülmesinin ardından yaptığı bir konuşmada “İran’da bir rejim değişikliğinden” bahsetmesi işgalci gücün bölgedeki emellerini göstermesi açısından önemli bir örnek oluşturdu. Buna paralel olarak eski ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı Jared Kushner’in X sosyal medya platformundaki kişisel hesabından paylaştığı bir metin İsrail’in bölgedeki dengeleri değiştirmek adına Washington’da da ortakları olduğunu net bir biçimde gösterdi. Kushner söz konusu paylaşımında, Ortadoğu’nun, İsrail’in saldırılarının ardından, hiç olmadığı kadar sıvı/ akışkan bir yapıya büründüğünü ve yeniden şekillendirilmeye açık olduğunu belirterek, İsrail’in Lübnan’da Hizbullah’a karşı başlattığı saldırıyı engellenmek yerine desteklenmesi gerektiğini belirtiyordu. Kushner’in iddiasına göre İsrail’in bölgede sürekli tehdit altında kalmasının en önemli nedenlerinden biri İran’ın Hizbullah’ı bir kalkan olarak kullanmasıydı ve Hizbullah’ın ortadan kalktığı bir durumda hem İsrail’in güvenlik sorunu çözülecek hem de Tahran’ın vurulması mümkün olacaktı.
İRAN’A SINIRLI SALDIRININ BEDELİ GAZZE
Açık ki ABD’de yönetimi hâlihazırda başa baş giden başkanlık seçim yarışında, 5 Kasım’a günler kala Ortadoğu’da jeopolitik ve jeoekonomik kırılmaya sebep olacak bir bölgesel savaşın çıkması taraftarı değildi. İşgalci gücün tam da Washington’ın beklentisine paralel 26 Ekim günü üç aşamalı olarak İran’daki bazı askeri tesisleri, fabrikaları ve hava savunma sistemlerini vurduğu sınırlı bir saldırı gerçekleştirmesi, Netanyahu hükümetinin İran’a yönelik daha geniş kapsamlı bir saldırı planını ABD Başkanlık Seçimleri’nin sonucuna göre değerlendirmeye aldığını gösterdi. İsrail’in, İran’ın stratejik tesislerine düzenleyeceği bir saldırı bölgeyi sonucu kestirilemez bir kaosa sürükleme ihtimali varken aynı zamanda 1970’lerde yaşanan bir petrol krizinin benzerinin de yaşanmasına sebebiyet verebilir. Buna ek olarak İran’ın yapacağı karşı bir misilleme sonucu işgalci güç İsrail’in ağır bir bedel ödemesi ve ABD’nin bunu engelleyememesi halinde 5 Kasım seçimlerinin kazananı otomatik olarak Cumhuriyetçi Partinin adayı Donald Trump olabilirdi. İşte hem dış hem de iç siyasi ve ekonomik nedenlerden dolayı Biden yönetimi tüm enerjisini İsrail’i 5 Kasım öncesinde İran’ı hedef alacak bir saldırıdan vazgeçirmeye odaklandığı ve bunun karşılığında İsrail’in Lübnan ve Gazze’nin kuzeyinde yürüttüğü etnik temizlik politikasına siyasi ve askeri destek vermeyi taahhüt ettiği söylenebilir. Netanyahu hükümetinin İran ile artırdığı gerilimi, Gazze’yi topyekun işgal hedefini dünya kamuoyunun tepkisinden kaçırmak için bir paravan olarak kullanmak istediği söylenebilir.
Devamı Z Raporu Dergisi Kasım 2024 sayısında…
