İstanbul Altın Rafinerisi, altın fiyatlarındaki dalgalanmanın etkisiyle piyasaya çıkan yastık altındaki altını, rafineri etti, hurda altını külçeye çevirip, ekonomiye ve uluslararası piyasaya kazandırdı Böylece, İslam Dünyası’nın En Başarılı 50 Şirketi Listesi’nde 7’inci sırada yer alan Türk firması oldu
Türkiye’nin ilk resmi altın rafinerisi İstanbul Altın Rafinerisi (İAR); Dubai Altın Borsası, Londra Külçe Altın Birliği ve COMEX dünyanın en büyük emtia piyasasına akredite bir rafineri. 2015’te ihracat artışındaki başarının sırrını İAR Yönetim Kurulu Başkanı Av. Özcan Halaç, öncelikle Türkiye’nin uluslararası saygınlığa bağlıyor, sonra da İAR’ın uluslararası piyasalarda oluşturduğu akreditasyonlara. Halaç, “Hal böyle olunca, özellikle 2015’te altın fiyatının dalgalanmasından dolayı ve Türk Lirası bazında altın fiyatının değerlendirmesinden dolayı bir hurda altın dönüşü oldu. Hurda altının dönüşü, bir nebze yastık altının çıkıp ekonomiye tekrar karışmasıdır. Her yıl 6-7 milyar dolar altın ithalatına para veriyorduk. Yastık altının çıkıp, ihraç edilebilir hale getirilmesiyle, ülkeye para getirmeye başladık. Bunun yanı sıra grubumuzun üretmiş olduğu altın takı ihracatı var ki bu da yaklaşık 163 milyon dolar civarında. Yirmi yılın çalışması, ikili ilişkilerin gelişmesi, itibarın sağlanması, güven vermek ve tercih edilen marka olmak; başarımızın sırrı oldu. İnşallah bu bir başlangıçtır” diyor.
İhracat rakamlarında çok sıra dışı bir artış var, bu artışın sebebi nedir?
Yastık altında yaklaşık 5 bin ton bir altın varlığını tahmin ediyoruz, bunun parasal değeri yaklaşık 200 milyar dolar, o da yaklaşık 600 milyar lira eder. Türkiye’deki madenlerin üretimi ufak bir rakam. Biz bu altınları ithal ettik. Son birkaç seneyi saymazsak ortalama 160 ton altını ithal ettiğimizi düşünebiliriz. Yani yastık altında muazzam bir servet yatıyor. Altın fiyatının hareketlenmesiyle beraber vatandaşlarımız yastık altındaki altınları paraya çeviriyor, bir şekilde ya yatırım yapıyor ya borcunu ödüyor, bir şekilde ekonominin içinden çıkarmış olduğu bu parayı tekrar ekonominin içine kazandırıyor. Bu altın hurda altın. Hurda altın kimsenin kullanabileceği bir şey değil. Bu altının rafine edilmesi ve tekrar piyasaya sürülmesi lazım. Bizim görevimiz burada başlar. Biz bu altınları külçe altın haline getirerek uluslararası finans piyasasına sattık. Parasını verip aldığımız altınları tekrar sattık, parasını yurda geri getirdik.
Altının bankalarda mevduat olarak tutulmasının başka Müslüman ülkelerde bir örneği var mı?
Biz Türkiye’de ve dünyada ilk defa olmak üzere, altınların bankaya mevduat olarak kabul edilmesinin önünü açtık. Merkez Bankası’nın altınları munzam olarak kabul etmesine vesile olduk. Dünyada başarılı şekilde yapılan ve tutan bir proje bu. Altının teminat olarak kabul edilmesi Türkiye’de başlayacak. Mesela vatandaş, bankadan faizle para kazanmak istemiyor, altının fiyatının yükseleceğine güveniyor veya bu sebeplerden dolayı altına yatırım yapıyor. Altını alıyorsun ama bu altını evde tutma, git finansal katılım bankaları var, özel bankalar var onlara mevduat olarak koy, dolar-euro gibi bankaya koy. Özellikle muhafazakâr kesim için söylüyorum bunu.
Elinde altın varsa bunun her sene yüzde iki buçuğu kadarını zekat olarak vermek zorunda değil mi? Ben bu altını evde tutuğun sürece eninde sonunda o altın zekattan dolayı bitecek. Zekat, çalışmamayı cezalandıran İslami bir sistem. Senin kuyumcu dükkanı açman gerekmiyor, bu altını kullanabilecek bankalar, finans kuruluşları var. Banka sana kâr payı verirse, zekât, yüzde iki buçuk değil de yüzde yarıma düşer. Bu durum, altının tükenmesine engel olduğu gibi bir getirisi var.
Önünüzdeki yıllara ilişkin planınız ne?
Bizim uluslararası akreditasyonlardan dolayı Türkiye’de çok daha fazla gidebileceğimiz bir pazar yok. Amacımız yurtdışındaki madenlerden hurda altını temin etmek; o altınları Türkiye’ye getirip rafineri etmek, iç piyasanın ihtiyacını karşılamak, ihracat etmek… Yine yurtdışında bir ülkede rafineri kurma yönünde atmış olduğumuz adımlar var.
Özellikle elektronik aletlerde bilgisayar olsun, cep telefonu olsun, kıymetli metal ihtiva eden bunların geri kazanımı amacıyla bir tesis kurduk. Yakın zamanda faaliyete geçireceğiz. Gram altının bankalarda mevduat olarak kabul edilmesi, gram altının EFT’sinin havalesinin yapılabilir olması ve vatandaşın tercihinin artması yönünde gram altın pazarının büyümesi için yoğun çabalarımız var. Gram altın üzerinden yapılabilecek bir sürü proje var.
