SON DÖNEMDE ABD’NİN ÇİN İLE BOZULAN İKİLİ İLİŞKİLERİ ABD-TÜRKİYE YAKINLAŞMASINI DA BERABERİNDE GETİRDİ. TÜRKİYE’NİN ABD’YE İHRACATI YILIN İLK ÇEYREĞİNDE YÜZDE 28,9 ORANINDA ARTIŞ KAYDEDEREK 3,5 MİLYAR DOLAR DÜZEYİNE ÇIKTI. TÜM ZAMANLARIN EN YÜKSEK 1’İNCİ ÇEYREK İHRACATINDA 372 MİLYON 810 BİN DOLARLA EN FAZLA İHRACAT ÇELİK SEKTÖRÜNDE GERÇEKLEŞTİ.
GİZEM TÜMBAY KOÇAK
ABD, Türkiye’nin 2020-2021 ihracatında hedef olarak belirlediği 17 ülkeden biri… Hedef doğrultusunda 2020 ve 2021’de en çok ihracat artışı gerçekleşen ülkelerin başında ABD yer aldı. 100 milyar dolarlık ticaret hedefinin belirlendiği iki ülke arasında 2022’nin ilk çeyreğinde de rekor ihracat gerçekleşti. ABD’ye yapılan ihracat, 2022 yılının Ocak-Mart döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 28,9 oranında artış kaydederek 3,5 milyar dolar düzeyine çıktı. 2020’de İtalya’yı geride bırakarak Türkiye’nin ihracat yaptığı ülkeler sıralamasında 3’üncü sıraya yükselen ABD, geçtiğimiz yıl ise İngiltere’yi geçerek 2’inci sıraya yükselmişti. Türkiye ile ABD arasındaki dış ticaret açığının kapanmaya başladığına ve ABD ülkelerinin rotalarını Türkiye’ye çevirdiğine değinen MÜSİAD ABD Başkanı Murat Güzel ile ABD-Türkiye ilişkilerini değerlendirdik.
Dünyada yaşanan salgın, Rusya-Ukrayna krizi ve küresel ticaret yapısında yaşanan dönüşümlerin ardından Türkiye-ABD ilişkilerini nasıl değerlendirirsiniz?
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali küresel ticarete darbe vurduğu gibi elbette bu iki ülkeyle iyi ilişkiler içinde olan Türkiye’nin de etkilenmesine yol açtı. Bu savaşın bir an evvel son bulması en büyük temennimiz. Fakat tüm bunlar olurken ülkemizin, krizleri fırsatlara çevirmekteki mahareti ve güçlü ekonomik yapısıyla en kısa zamanda sorunların üstesinden geleceğine inanıyoruz. ABD ve NATO Türkiye’nin bölgedeki özgül ağırlığını ve vazgeçilmez bir müttefik olduğunu tüm süreç boyunca müşahede etmiş ve ayrıca tüm dünya muhtemel bir bölgesel ve küresel çatışma veya huzursuzluk durumunda ülkemizin potansiyelini test etmiştir.
EN İYİ ALTERNATİF TÜRKİYE
Mevcut durumda gerçekleşen Ukrayna-Rusya krizinde Çin, Rusya’nın yanında yer alan tavrından dolayı birçok ülke tarafından tepki ve veto görüyor. Bu durum önümüzdeki dönemde Türkiye-ABD ticari ilişkilerini ne yönde etkiler?
ABD ve Batı’nın çok yönlü yaptırımlarına maruz kalan Rusya, uluslararası arenada yalnız bırakıldığını düşünürken; Çin’in tepkisinin ölçülebilir bir seviyede olduğunu ifade edebiliriz. Bu bağlamda Rusya’ya verdiği cılız destek istisna tutulacak olursa Çin, alışılageldiği gibi uluslararası ilişkilerde jeopolitik gerilimlere mesafeli bir görüntü çizmektedir. Türkiye’nin Rusya’nın yaptırımlarına dâhil olmaması ise dış politikadaki esnekliğini ve denge mekanizmasını iyi kurduğuna işaret etmektedir. ABD’deki trendler, savaştan dolayı ve Amerikan halkında siyasi olarak Çin’e bağımlı olmaya karşı olmakla bağlantılı bir ideoloji ortaya çıktı. Dolayısıyla Amerikalılar Çin’in gelecekte Amerika ve dünyayı tehdit edeceğini düşünüyor. Amerikalılar şu an Çin mallarından uzak durmayı seçiyor. Bu durumu fırsata çevirebiliriz ve çevirmemiz gerekiyor. Çünkü Türkiye çok iyi bir alternatif oluşturuyor. Son olarak Rusya’dan çıkacak ABD firmalarının rotalarını Türkiye’ye çevirme ihtimali ve iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin artırılması noktasında ciddi bir fırsat alanı oluşturuyor.
Türkiye ile ABD arasındaki ikili ticaret hacmi geçtiğimiz yıl 28 milyar dolara dayanarak rekor bir seviyeye ulaştı. Bu başarının ardındaki ihracat ve ithalat sürecini değerlendirir misiniz?
Türkiye’nin, Kovid-19 sonrasında imalat kapasitesi ve hızıyla diğer ülkelerden pozitif anlamda ayrışmasının yanı sıra son dönemde ABD’nin “stratejik ortak” olarak tanımlanmasıyla birlikte ticaretin kolaylaştırmasına yönelik atılan adımlar, Türkiye-ABD ticaretinin oldukça hızlı bir aşama kaydetmesini sağladı. Bilindiği gibi ABD, Türkiye’nin, ihracatta 2020-2021 dönemi için belirlediği 17 hedef ülke arasında yer almaktaydı. Elbette bu noktada ülkemizce yürütülen yoğun ticari diplomasi faaliyetlerinin de ciddi bir etkisi oldu.
Geçtiğimiz yıl 4 milyar dolarlık bir dış ticaret fazlası ile Türkiye rekorlara imza atmıştı. Yılın ilk 3 ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yine rekor bir seviye var. Bu rekor seviyeyi nasıl değerlendirirsiniz?
28 milyar dolarlık bu rekor seviyeye karşın, karşılıklı ticaretin hacmi ve çeşitliliği konusunda hâlâ ciddi bir potansiyel bulunuyor. Türkiye’nin yüksek imalat kapasitesi; Avrupa, Asya ve Afrika pazarlarını birleştiren benzersiz konumu ve iki ülkenin 200 yıla yaklaşan diplomatik ve ticari ilişkileri, karşılıklı ticaret hacminin orta ve uzun vadede 100 milyar dolara ulaşması hedefi için makul bir zemin sunmaktadır. ABD’ye olan ihracatımızın 2022 yılının Ocak-Mart döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 28,9 oranında artış kaydederek 3,5 milyar dolar düzeyine yükselmesi de ikili ticaret arasındaki pozitif eğilimin de devam ettiğine işaret etmektedir.
Devamı Z Raporu Dergisi Mayıs 2022 sayısında…
