2022 YILINDA TÜRKİYE’NİN MAL İHRACATI 254,2 MİLYAR DOLAR İLE REKOR KIRARKEN, HİZMET İHRACATI İSE YILIN İLK 11 AYINDA DA YÜZDE 50,7 ARTIŞLA 83,5 MİLYAR DOLARA ULAŞARAK TÜM ZAMANLARIN REKORUNU KIRDI. HİZMET İHRACATÇILARI BİRLİĞİ BAŞKANI PROF. DR. AHMET BOLAT, 2025 İÇİN BELİRLENEN 130 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT HEDEFİNE 2 YIL ÖNCESİNDE 2023’TE ULAŞMAYI ÖNGÖRDÜKLERİNİ BELİRTTİ. BOLAT, HEDEFLERİNİN TÜRKİYE’Yİ HİZMET SEKTÖRÜ DENİLDİĞİNDE AKLA GELEN İLK 5 ÜLKEDEN BİRİ HALİNE GETİRMEK OLDUĞUNU İFADE ETTİ.
SEMRA KARABAŞ
Başta turizm-seyahat ile taşımacılık-lojistik olmak üzere 10 alt sektörü bünyesinde barındıran hizmet ihracatı rekor üstüne rekor kırmaya devam ediyor. 2022 yılının ilk 11 ayında 83,5 milyar doları aşan hizmet ihracatının 2022 yıl sonu itibarıyla 90 milyara ulaşması bekleniyor. 254 milyar dolar ile rekor kıran mal ihracatının aksine hizmet ihracatı dış ticaret fazlası veriyor. Z Raporu’na konuşan Hizmet İhracatçıları Birliği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, 2022’nin ilk 11 ayında gerçekleştirdikleri ihracatla 48 milyar dolar ticaret fazlası verdiklerini belirtti. Bolat, uzak coğrafyalar stratejisiyle pazarlarını genişleterek Türkiye’yi hizmet sektörü denildiğinde akla gelen ilk 5 ülkeden biri haline getirmeyi amaçladıklarını ifade etti.
Hizmet ihracatı 2022’nin ilk 11 ayında 83,5 milyar dolara ulaştı. Yıl sonunda ise 90 milyar dolara ulaşmasını beklediğinizi söylemiştiniz. 130 milyar dolarlık 2025 hedefi de 2023’e çekildi. 2022 hedefinin aşılmasında ve 2023 hedeflerinin de yukarı yönlü revize edilmesinde hangi unsurlar etkili oldu?
Geride bıraktığımız 2021 yılı bizim için bir sıçrama yılı oldu. Merkez Bankası’nın verilerine göre, ihracatımız bir önceki yıla göre yüzde 60 oranında artarak, 61,4 milyar dolara yükseldi ve 31,8 milyar dolar hizmet ticareti fazlası verildi. Biz HİB olarak bulunduğumuz yeri yeterli görmedik ve daha da fazlasını yapabileceğimizi çok iyi bildiğimiz için çabalarımızı artırdık, takım oyununda başarı sağladık, pazar çeşitliliği ile ülke markamızın gelişimine destek verdik. Bunların neticesinde 2022 yılının 11 aylık verilerine göre Cumhuriyet tarihimizin en yüksek hizmet ihracatı rakamlarına ulaştık. 2022 yılı Ocak-Kasım dönemi hizmet ihracatımız bir önceki yıla kıyasla yüzde 50,7’lik artışla 83,5 milyar dolar oldu. Bu dönemde sağladığımız dış ticaret fazlası ise 48 milyar doları buldu. Bu olumlu veriler neticesinde 2022 yılını 90 milyar dolarlık ihracat geliri ile tamamlayacağımızı öngörüyoruz. Ancak bunu da yeterli görmüyoruz. 2025 yılı için belirlediğimiz 130 milyar dolarlık hedeflerimizi 2 yıl öne çektik ve her şey yolunda gittiği takdirde Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında ülkemize 130 milyar dolarlık hizmet ihracatıyla katkı sunmayı hedefliyoruz. Bu şekilde elde edeceğimiz ihracatın yarısından fazlası cari fazla olacağı için ülkemizin büyümesine, hizmet sektörlerimizin yatırımlarının artmasına, istihdamın gelişmesine de ciddi katkı sunmuş olacağız.
2022’de hizmet ihracatının daha çok hangi alanında yüksek artış ön plana çıktı?
Ülke ekonomimizin büyüme modelinde lokomotif görevi üstlenen ihracat hem mal hem de hizmet sektörlerinde başarılı bir yılı geride bıraktı. Her ne kadar henüz 12 aylık verilerimiz açıklanmasa da 11 aylık dönemde Cumhuriyet tarihimizin en yüksek hizmet ihracatına ulaşmayı başardık. Bu başarıda her bir alt sektörümüzün büyüme kaydederek ulaştığı seviye takdire şayan. Pandemide biriken taleple birlikte başta yolcu taşımacılığı ve turizm olmak üzere tüm alt sektörlerimiz çok ciddi artış gösterdi. Dizi ve film gibi koşarak ilerleyen ve ülkemizin yumuşak gücü olmaya başlayan, tanıtımlarımızı destekleyen sektörümüzün ihracat artışı yüzde 175 seviyelerinde oldu. Bugün en güçlü olduğumuz alanların da başında gelen seyahat sektörümüz yaklaşık yüzde 61 büyürken 2022 yılı Ocak- Kasım döneminde ülkemizi ziyaret eden turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 84,77 artarak 42 milyon seviyesini aştı. Ülkemizin mal ihracatı için kritik öneme sahip olan lojistik sektörümüz yaklaşık yüzde 52 artış gösterirken 2023 hedefine 2022 yılında ulaştı. Aynı dönem yolcu taşımacılığı hizmetleri sektörü ise yüzde 61’lik bir büyüme ile hizmet ihracatının bugüne dek en yüksek rakama ulaşmasında önemli katkıda bulundu.
2023’de hizmet ihracatının artışında hangi alanın lokomotif olmasını bekliyorsunuz?
Hizmet ihracatının öncü sektörleri turizm ve seyahat ile ilgili hizmetler ile yük taşımacılığı ve lojistik hizmetleri sektörlerinin 2023 yılında da öncü ve lokomotif olacağını öngörüyoruz. Bu sektörlerin yanı sıra; tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla gelişen ve pandemiden en az etkilenerek hızlı bir iyileşme görülen yazılım ve bilişim hizmetleri sektörü mevcut şirket ve ürün portföyü ile büyük potansiyele sahip. Sektörde ihracat takip mekanizmalarının geliştirilmesi ile izlenebilirliğin sağlanması, yazılımcı sayısını artırma, yetkinliklerini geliştirme ve beyin göçünü önleyerek yetişmiş insan kaynağını korumaya yönelik uygulamaların tasarlanması ve uzun yıllardır faaliyet gösteren ve lisanslı ürün portföyüne sahip ancak kurumsal ve yönetsel olgunluğu düşük orta ve küçük boyutlu şirketlerimize odaklanılarak yapılacak yatırımlar ve destekler sonucunda ihracatta hızlı bir sıçrama yakalanması ve gelecek 5 sene içerisinde 10 milyar dolar ihracat seviyelerine ulaşılması mümkün görünmektedir.
Türkiye sağlık hizmetleri sektörü ve sağlık turizmi açısından dünyada bu alanda öne çıkan ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. Sağlık çalışanlarının uzmanlıkları, sağlık turistine sunulan hizmet çeşitliliği, hastanelerin tıbbi cihaz ve teknolojik altyapısı dikkate alındığında; Türkiye onkoloji, kardiyoloji, organ nakli gibi kompleks tedavilerin sunulması açısından da önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye sağlık ihracatı pazarı hasta sayısı bakımından incelendiğinde hasta sayısının büyük çoğunluğu isteğe bağlı olan operasyonlar olarak tabir ettiğimiz estetik ve saç ekimi operasyonlarından gelmekle beraber pazarının değersel büyüklüğü incelendiğinde kompleks tedavilerden gelen katkının isteğe bağlı operasyonlardan gelenlere kıyasla daha yukarıda olduğu görülmektedir. Bu nedenle kompleks tedaviler alanında Türk Sağlık sisteminin iddiasını ve söylemini global arenada artırmak, Türkiye’nin sağlık turizmindeki algısını sadece estetik operasyonları için bir merkez değil kompleks tedaviler için de bölgedeki en uygun sağlık destinasyonlarından biri olduğu için ön plana çıkarılması gelecek vadetmektedir.
Hasta memnuniyetinin artırılması için sektörde merdiven altı ve kalitesiz hizmet sunumuna belirli standartlar getirilmesi, akreditasyon ve denetimler ile uygun olmayan faaliyetlerin önüne geçilmesi, aracı kurum yeterliliklerinin yükseltilmesi, medikal vize kolaylıkları, sektöre yönelik tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesi, yurt dışında hedef ülkelerde ortak teşhis ve tedavi sonrası bakıma yönelik ofis/ hizmet merkezlerinin açılması, uluslararası kuruluşlar ile yapılacak sigorta anlaşmaları ile devletin sektörün arkasında olduğunun sağlık turistlerine hissettirilmesi gelecekte sektörün gelirlerinin katlanarak artmasını sağlayacaktır.
Eğitim hizmetlerinde Türkiye’de uluslararası öğrenci sayısı her yıl düzenli olarak artmış, dünyada en fazla uluslararası öğrenciye ev sahipliği yapan ilk 10 ülke arasına girerek önemli bir performans sergilenmiş ve ivme yakalanmıştır.
Devamı Z Raporu Dergisi Şubat 2023 sayısında…
