PANDEMİ KÜRESEL EKONOMİ VE TİCARETİN ÜZERİNDEN TSUNAMİ GİBİ GEÇTİ. ÜLKEMİZİ OLUMSUZ ETKİLEYEN KÜRESEL GELİŞMELERİ HATIRLATAN VE PANDEMİ SÜRECİNİN VE SONRASININ EN İYİ ÇIKIŞ YAPAN ÜLKESİ OLUNMASI İÇİN TEDBİRLİ OLMAK GEREKTİĞİNE VURGU YAPAN İSTANBUL TİCARET ODASI (İTO) BAŞKANI ŞEKİB AVDAGİÇ, “15 AYLIK SÜRECİN SONUNDA BİZİ ESKİ NORMALE TAŞIYACAK OLAN, ÇOK AÇIKTIR Kİ, AŞILAMADA ELDE EDİLEN BAŞARI OLACAKTIR. AŞILAMA, BİZİ TÜNELİN SONUNA GÖTÜRECEK, IŞIĞIN GÜCÜNÜ ARTIRACAK EN ÖNEMLİ ETKENDİR” DİYOR.
MEHMET ALİ DOĞAN
Kovid-19 kaynaklı küresel salgın, tüm dünya ekonomilerini sarstı. Alınan zorunlu önlemler ticari hayatı derinden etkiliyor. Ticaret camiası süreci nasıl yaşıyor?
Koronavirüs salgını, küresel ölçekte daha önce görülmemiş boyutta etkisini hissettirerek, dünya ekonomisini olumsuz etkiledi. Salgın nedeniyle tüm dünyada arz-talep dengelerinde sıkıntılar yaşandı; tedarik zincirleri bozuldu. Türkiye de aynı şekilde tüm sektörlerde bu olumsuzluklardan etkilendi. Özellikle hizmetler sektöründeki firmalarımız ciddi ölçüde kayıplar yaşadı. Ama sanayi sektörlerimiz ile ihracata çalışan firmalarımızda dünyadaki talep daralmasına rağmen çarklar dönmeye devam etti. Hükümetimizin sağladığı destekler ve bir dönem düşen faiz oranlarıyla, özellikle 2020’de inşaatta, otomotivde, tekstil ve mobilyada başarılı bir yılı geride bıraktık diyebiliriz.
Firmalar pandemiyle gelen dünya düzenine ayak uydurmak için hızla dijitalleşmeye yöneldiler. Böylece olumsuz salgın şartlarına rağmen üretmeye devam ettiler. Bu arada e-ihracat ile, sınır aşan ticaretle yeni çıkış yolları üretmekte, üretimlerini geliştirmekte başarılı olan firma ve sektörlerimiz de oldu. Böylece salgının etkilerini daha rahat atlatmaya çalıştılar.
Türkiye olarak küresel tedarik zincirinde yaşanan sorunlardan ötürü, alternatif üretim ve tedarik noktası olarak öne çıkma şansını yakaladık. Bunu iyi değerlendirip, yerli üretimi güçlendirmeliyiz. Türkiye için en önemli konu, üretim alanında bir aksama yaşanmamasıdır. Sağlığımızı kaybetmeden işimizi devam ettirmek birinci önceliğimiz. Üretimimiz kesintisiz ve artarak devam etmeli ki, pandemi sürecinin ve sonrasının en iyi çıkış yapan ülkesi olabilelim. Bu konuda da veriler olumlu yönde. İhracat rakamları, çok iyi bir ivme yakaladığımızı gösteriyor. Ama sektörlerimizden gelen bilgiler gösteriyor ki, pandemiyi ekonomik açıdan yenmemiz, olumsuzluklarını avantaj çevirmemiz için daha yapılması gereken çok iş var.
‘YENİ TEDBİRLER DE ALINMASI GEREKİYOR’
Bu süreçte kısa çalışma ödeneği, faizsiz krediler, borç ötelemeleri gibi çeşitli önemler devreye alındı. Ancak öyle gözüküyor ki önümüzdeki aylar da olağanüstü tedbirlerle geçecek. Fakat bu süreçte işi bozulan, sıkıntıya düşen kesimler var, bu nedenle yeni önlem beklentileri hakim. Siz neler bekliyor ve öneriyorsunuz?
Belirttiğiniz gibi Kısa Çalışma Ödeneği uygulamasından KGF destekli kredilere, yeniden yapılandırma düzenlemesinden gayrimenkul kiralarındaki stopaj indirimine, kira ve ciro desteğinden hizmet sektörlerindeki KDV indirimlerine kadar pek çok düzenleme yapıldı. Bu tedbirlerin alınmasında İstanbul Ticaret Odası’nın girişimlerinin büyük katkısı olduğunu belirtmek isterim. Çünkü İTO olarak üyelerimizin pandemide uğradıkları kayıpları en aza indirmek için taleplerini bakanlıklara ve hükümetimize ulaştırmada hiç vakit kaybetmedik. Elbette gerçekleşmesini beklediğimiz destek ve taleplerimiz de var. Çünkü pandemi olumsuzluklarını farklı şekilde sürdürmeyi başarıyor. Dolayısıyla sorunlar ve alınması gereken önlemler bitmiyor. Biz de üyelerimiz ile Hükümetimiz arasında aktif rolümüzü ve çabalarımızı devam ettiriyoruz.
Bu arada yeni tedbirler de alınması gerekiyor. Bu konuda hükümet yeni adımlar atmakta. En son Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, tüccar ve sanayiciye ‘nefes kredisi’ verileceğini açıkladı. Bu kredinin, pandemi yüzünden önemli ciro kaybı yaşayan firmalarımızın ve sektörlerimizin gücünü yeniden toplamasına imkân vereceğini düşünüyoruz. Biz İTO olarak bu konuyu daha önce gündeme taşımış ve yeni bir banka kredi sürecine ihtiyaç olduğunu dile getirmiştik. Buna ilave olarak, kısıtlamalardan yoğun etkilenen sektörlerimiz için devam eden kredi ödemelerinde en az 6 ay süreyle ertelemeye gidilmesi ve bu kredilerin uygun koşullarla yeniden yapılandırılmasını
arzu ediyoruz. Kısa Çalışma Ödeneği gibi mevcut desteklerin de özellikle hizmetler sektörü için sürdürülmesini istiyoruz. Çünkü bu tedbirler, içinden geçtiğimiz dönemi en az hasarla atlatmamızın en önemli destek ayakları olacaktır.
Devamı Z Raporu Dergisi Haziran 2021 sayısında…
