2018 yılı, beklentilerin aksine, ciddi dalgalanmaların yaşandığı bir yıl olarak geçmiştir. İlk 6 aydaki yüksek büyümeden sonra kurlardaki aşırı yükseliş bütün dengeleri alt üst etmiştir. Kurların yükselmesinin arka planında siyasi gerekçelerin olması; siz ne kadar ekonomik değişkenleri sağlam zeminde stabilize etseniz de siyaseten ortaya çıkacak bir gerilimin bütün ekonomik dengeleri nasıl altüst edebileceğini net olarak göstermiştir. Bilindiği gibi rahip Bronson olayı ile gerilen ABD ilişkileri ve sonrasında dolar kurunun kısa sürede 7.5 liraya kadar tırmanmasıyla ekonomide bütün dengeleri bozan bir türbülans yaşanmıştır.
Sonrasında bozulan dengeleri düzeltmek için Orta Vadeli Program yerine ikame edilen yeni ekonomi programı devreye girmiştir. Şu anda bu sürecin artçı etkileri onarılmaya çalışılıyor.
**
Bu süreçte tırmanan enflasyon, kurların da etkisiyle, yüzde 20’lerin üzerine çıkmıştır. Hem kur hareketleri hem de enflasyonun yükselişi Merkez Bankası’nın faizleri aşırı arttırmasına neden olmuştur. Piyasa faizleri bundan etkilenerek reel sektörü ve kamuyu finansal güçlükle karşı karşıya bırakmıştır.
Bu gelişmeler kaçınılmaz sonucu olarak büyüme hızı azalmış (3. Çeyrekte yüzde 1.6 büyümüşüz) işsizlik artmış, ekonomide genel bir daralma yaşanmıştır.
Kurların ABD ile siyasi ilişkilerin düzeltilmesiyle önemli ölçüde düşmesi ve istikrar kazanması yanında enflasyon rakamlarının da aşağı yönlü seyretmesi gelecekle ilgili daha iyimser beklentilere neden olmuştur.
Bir anlamda yeni ekonomi programda kastedilen dengeleme sürecinin (enflasyonun ve kurların kontrol altına alınması) başladığını görmekteyiz.
**
2019 yılının birinci çeyreği yine düşük büyüme hızlarının geleceği, sonrasında ise toparlanma yaşanarak tekrar artacağı tahmin edilmektedir.
Bu tahminleri yapılırken içeride ve dışarıda olağandışı bir ekonomik ve siyasi gelişme yaşanmayacağı veri alınmaktadır. 2018 yılında beklenmedik şekilde ortaya çıkan siyasi gerilimler; nasıl ki ekonomik dengeleri etkilemişse, 2019 yılında da bizim dışımızda birtakım riskler devam etmektedir Yani siz içeride ödevlerinizi gereği gibi yerine getirirseniz bile dışarıdaki gelişmeler sizin konumunuzdaki ekonomileri (gelişen ekonomiler) önemli düzeyde etkileme potansiyeli taşımaktadır.

Devamı Derin Ekonomi Ocak 2019 sayısında …