Bir yanda Orta Doğu’da değişmekte olan dengeler, diğer yanda Venezuela’nın meydan okuması ve Çin’in Asya-Pasifik’te, Rusya’nın ise Orta Doğu’ da güçlenmesiyle, ABD’nin küresel ekonomik, jeopolitik ve ahlaki hakimiyeti hızla aşınıyor. ABD eski gücünü kaybederken, satın alma gücü paritesine göre dünyanın en büyük ekonomisi olan Çin ve devasa nükleer güce sahip enerji süper gücü Rusya arasında yükselmekte olan stratejik ittifak önümüzdeki 20 yılda dünyayı da şekillendirmeye aday.

Üstelik, ABD’nin müdahaleci yaptırımlara rağmen, İran bir tek ateş bile etmeden Orta Doğu savaşının kazananı oldu. İran’ın müttefiki olan Yemen Husileri’nin Suudi petrol endüstrisini rehin almasıyla birlikte, Suudi Arabistan Yemen’deki savaşı sonlandırmaya ve İran’la yakınlaşmaya çalışıyor.

ORTA DOĞU’DA DEĞİŞEN DENGELER
İran, Suriye’de müttefikleri, Irak’ta Haşdi Şabi, Yemen’de Husiler, Lübnan’da Hizbullah ve Filistin’de Hamas üzerinden stratejik olarak Ortadoğu’ya egemen. Dünyanın en önemli petrol geçidi olan Hürmüz Boğazı’nı kontrol eden İran bu boğazı kapatma şansına da sahip. Sonuç olarak, İran petrol fiyatlarını varil başına 140 dolara yükseltmek suretiyle küresel bir petrol krizini tetikleyerek küresel ekonomiyi rehin alabilecek gücü elinde bulunduruyor.
Öte yandan, Suudi Arabistan ve ABD arasında Suudi Kralı Abdülaziz bin Suud’un dönemin ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt ile Süveyş’teki Büyük Acı Göl’de USS Quincy adlı ABD gemisinde buluştuğu 14 Şubat 1945’e kadar uzanan tarihi ittifak, ABD’nin Suudi petrol altyapısına yönelik saldırılardan dolayı İran’ı suçlaması ve buna karşı misilleme yapmaması sonucunda sonra zayıflamaya başladı. Sonuç olarak, Suudi Arabistan ABD’nin şantaj yaparak para koparmak için İran’ı bir tehdit olarak kullandığı kanaatine varmış olabilir.
Dolayısıyla, küresel jeopolitik ortamın değişmekte olduğu bir zamanda, Suudi Arabistan yeni yükselen düzenle ittifak kurma, yani Rusya’nın Çin ile kurduğu stratejik ittifaka katılma ihtiyacı duyabilir.

Devamı Z Raporu Aralık 2019 sayısında …