2020’ye türlü hayallerle giren dünya, büyük bir kâbusa uyandı. On yıl önceki finans krizinin kırılganlıklarından tam olarak sıyrılma planları yapılıyordu halbuki. Küresel ticaretin bu yıl yüzde 2,3 büyüme projeksiyonları vardı. 2021’e daha güçlü bir şekilde kavuşmayı düşünürken Kovid-19 bütün planları alt üst etti. Kanuni Sultan Süleyman’ın hastalık anında söylediği; “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi / Olmaya devlet cihanda, bir nefes sıhhat gibi” dizelerinde özetlediği gerçeği iliklerimize kadar hissettik, yaşadık.

Hal böyle olunca “önce sağlık” dedik. Ekonomiye öncelemek isteyen, ticareti insan hayatına tercih eden ülkeler olsa da bu iş o kadar kolay olmadı. Ticaret kanallarının ulaştığı baş döndürücü imkânlar bir anda yok olunca dünya neye uğradığını şaşırdı. Küresel köyün pazarlarına erişim kanalları bir anda tıkandı. Elimizdeki iletişim imkanlarının işlevsizliğiyle yüzleştik. İnsanlık ölümcül virüs telaşıyla can derdine düşerken dış ticaret sarmalı bir anda çüzülüverdi.

Salgının neden olduğu ekonomik yıkım büyük oldu. Artçı sarsıntıları devam eden büyük depremin bilançosu raporlara yansımaya başladı. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), raporunu göre; koronavirüsü salgını, bu yılın ilk çeyreğinde küresel ticaret değerinde yüzde 3’lük bir düşüşe yol açtı. Raporda; ikinci çeyrekte düşüşün katlanarak ilk çeyreğe göre yüzde 27’ye ulaşacağı öngörüsü dikkat çekiyor. Burada büyük etken Aralık’tan bu yana hızla düşen emtia fiyatları oldu. Fiyatı adeta çakılan emtiaların başında petrol var. 50-60 dolar bandında olması öngörülen ham petrolün varil fiyatı 20 doların altına sarkınca büyük bir şok yaşandı. Ekonomilerin virüs etkisinden kurtulup yeniden açılmaya başlamasıyla bir miktar toparlansa da petrol fiyatına dair hayaller eskisi gibi olmayacak artık.

Devamı Z Raporu Haziran 2020 sayısında …