Birçok haber kuruluşu Kıbrıs açıklarındaki Afrodit gaz sahasından Mısır’ın sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesislerine uzanacak bir su altı boru hattı inşa etmek için Kıbrıs ve Mısır’ın yakında bir anlaşma imzalayacağını bildirdi. LNG sevkiyatları için hedef pazar olabilecek Avrupa Birliği de projeyi siyasi olarak destekliyor. 800 milyon dolar ila 1 milyar dolar arasında bir bedeli olacağı öngörülen boru hattının 2022’de gaz taşımaya başlayacağı tahmin ediliyor.
Bu yılın Şubat ayında, İtalyan Eni ve Fransız Total Kalipso açık deniz bloğunda Mısır açıklarındaki dev Zohr sahası büyüklüğünde olduğu tahmin edilen bir gaz sahası bulduklarını açıkladılar. Bundan üç gün sonra, Türk askeri gemileri, Kıbrıs Rum Kesimi ve Kıbrıs Türk Kesimi’nin denizdeki taleplerinin çatıştığı bir bölge olan Gazimağusa’nın güneydoğusundaki Kıbrıs Münhasır Ekonomik Bölgesi’nin 3. Blok’unda sondaj yapacak olan bir Eni gemisini durdurdu.
Afrodit sahası bir kısmı Türkiye tarafından talep edilen ancak gaz sahasının bulunmadığı 12. Blok’ta yer almaktadır. Denizin bu kısmının hem Kıbrıs hem de Türkiye tarafından talep edilmesinden dolayı Limasol’un güneybatısındaki 6. Blok da bir çatışma noktasına dönüşmüş durumda.
Türkiye, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne (BMDHS) taraf olmadığından Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesini tanımıyor. Bu yılın başlarında Mısır, Türkiye’nin kendi Münhasır Ekonomik Bölgeleri’ni BMDHS’ye uygun olarak sınırlayan 2013 tarihli Kıbrıs-Mısır anlaşmasına uymaması halinde Türkiye’nin karşısına çıkacağını açıkladı. Bu anlaşma, Mısır’ın, Doğu Akdeniz’in 2015 yılı Zohr gaz sahasının keşfiyle ilgili olduğu belirtilen bir kısmına erişmesini sağlıyor.
Gerilim, geçtiğimiz yılın yaz aylarında, Kıbrıs konusundaki heyetler arası görüşmelerin başarısız olması ve yeniden başlayacağı beklentisiyle ortaya çıktı. Gerçekten de, Eylül sonunda, Güney Kıbrıs Rum Kesimi lideri Nikos Anastasiadis, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile New York’ta bir araya geldi. Kuzey Kıbrıs Türk Kesimi lideri Mustafa Akıncı’nın da Guterres ile başka bir ikili görüşme yapması bekleniyor. Bu arada Türkiye, önce kendi sularından başlayarak, daha sonra muhtemelen Kıbrıs’ın hak talep ettiği Münhasır Ekonomik Bölge açıklarında bir an önce sondaja başlamaya niyetli. Örneğin, bir rapora göre, şayet Amerikan Exxon Mobil 10. Blok’ta sondaja başlarsa, Türkiye de 8. Blok’ta sondaja başlayabilir. Bu ihtimal paradoksal olarak geçmişte olduğu gibi üçüncü taraf sondajıyla ilgili olarak Türk askeri gemilerinin müdahale etme ihtimalini zayıflatabilir.

Devamı Derin Ekonomi Ekim 2018 sayısında …