Küresel hisse senedi piyasalarındaki son çalkantılar, politika yapıcılara ve İslami hisse senedi piyasası oyuncularına bir uyarı alarmıdır. Özellikle 10 yıl önce patlak veren küresel finans krizinden bu yana yapay olarak düşük tutulan faizlerin sabit durumundan beslenen hisse senedi ve bono piyasaları rekor seviyelere çıkmış durumda. Şu anda hisse senedi ve bono piyasaları faiz oranlarının normalleşmesine aşırı türbülansla tepki gösterirken, son birkaç yıldır hareketsiz olan volatilite endeksi (VIX) ise bir kez daha yükseldi.
Hisse senedi piyasaları sürekli olarak değişkenlik arz ettiğinden, bir dizi risk yönetimi aracı geliştirilmiştir. Portföy yöneticileri, neredeyse tamamı türev enstrümanlardan oluşan çeşitli yollarla hisse senedi risklerinden korunmakta ve vadeli işlem sözleşmelerini kullanarak hisse senedi vadeli işlem sözleşmelerini kısa vadeli dalgalanmalardan koruyabilmektedir. Hisse senedi vadeli işlem sözleşmeleri portföy betasını değiştirmek, sistematik riskleri yönetmek ve ayrıca herhangi bir volatiliteyi etkisiz hale getirerek sentetik hazine bonosu pozisyonlarını çoğaltmak için kullanılabilir. Hisse senedi opsiyonları ile çok sayıda korunma stratejisi geliştirmek mümkündür. Yayılma pozisyonları, bir aralıktaki değer değişimini sınırlamak için kullanılabilirken, piyasa volatilitesindeki aşırılıklardan yararlanmak için çift opsiyonlu işlemler geliştirilebilir. Ancak opsiyonları kullanan en popüler korunma stratejisi portföy sigortasıdır. Adından da anlaşılacağı gibi, piyasa volatilitesine bakılmaksızın tercihli bir portföyün değerini korumak için kullanılabilen bu strateji, tercihli portföylerin endeks opsiyonlarıyla birleştirilmesini kapsar. Opsiyonlar, uygun fiyat hareketlerinden faydalanabilme imkanının yanı sıra, olumsuz fiyat hareketlerinden de aşağı yönde koruma sağlar.
Risk yönetimi teknikleri ve araçları geleneksel finans alanında çok büyük bir gelişme göstermiş olsa da, İslami finans alanında pek gelişmemiştir. Bu risk yönetimi araçları eksikliği, özellikle de hisse senetlerindeki risklerin yönetimi için geçerlidir. Şeriat’ı gözeten bir portföy veya yatırım fonu yöneticisi için, portföyleri piyasa türbülansından koruma konusunda çok az sayıda alternatif bulunuyor. Bu durumda, İslami yatırım fonu yöneticilerinin portföy dağılımı ve hisse senedi seçimi olmak üzere iki geleneksel teknikten başka seçenekleri yoktur.
Portföy dağılımı, hisse senetleri, bono (sukuk) ve nakit gibi yatırım fonlarını farklı oranlarda tahsis ederek piyasayı belli bir zamana göre ayarlar. Böylece, bir fon yöneticisi bir türbülansı önceden gördüğünde, hisse senetlerinin oranını azaltıp bonoları ve nakdi artırır. Boğa piyasasında iyimser olduğu zaman ise tam tersini yapar. Bir diğer geleneksel risk yönetimi stratejisi olan hisse senedi seçimi, boğa piyasasında değer artışı sağlayan hisse senetleri ve ayı piyasasında korunma eğiliminde (düşük beta) olan hisse senetleri arasında fon tanımlanmasını ve tahsis edilmesini kapsar. Bu geleneksel stratejileri alaşağı eden hisse senedi fiyat davranışıyla ilgili Random Walk School (Rastgele Yürüyüş Okulu) adlı başlı başına bir düşünce ekolü bulunuyor.

Devamı Derin Ekonomi Nisan 2018 sayısında …