İslami bankacılığın en önemli eksikliği: Fiyat keşfi

Şimdiye kadar etkileyici bir büyüme kaydeden İslami bankacılığın henüz giderilemeyen birkaç eksikliği var. Bunların en önemlisi, belki de bir fiyat keşfi mekanizmasının olmamasıdır. Bu problem çözülmediği sürece, İslami bankalar yalnızca fiyatlandırma / maliyet tahminleri konusunda geleneksel bankalara bel bağlamakla kalmayacak, aynı zamanda değiştirmeleri
beklenen bir sisteme hizmet edecektir. Tarihin defalarca gösterdiği gibi, uygun fiyat keşfi sadece alım satım yoluyla gerçekleşebilir. Piyasa işlemleri, arz ve talep yoluyla denge fiyatının oluşmasını sağlar. Dahası, böyle bir piyasa kaynaklı fiyat mekanizması, müşteriler için ücreti ve üreticiler için geliri belirlemenin ötesinde, verimli kaynak tahsisini belirleyen göstergeler oluşturur.

Geleneksel bankacılıkta, fonların maliyeti esas olarak mevduat sahiplerine getirdikleri faiz ve para piyasalarında toplanan fonların maliyeti ile belirlenir. Tahvil ihracı yoluyla toplanan fonlar ve aynı zamanda piyasa kaynaklı özkaynaklar gibi diğer fon kaynakları para piyasalarına göre daha arka plandadır. Aslında, mevduat fonlarının maliyeti dahi para piyasası faiz oranlarına bağlıdır. Örneğin, aşırı likidite para piyasası faiz oranlarının düşmesine neden olduğu zaman, ödenen mevduat faizleri de düşer ve bunun tam tersi de geçerlidir. Kısacası bankacılık modelinin doğasında bulunan likidite uyumsuzlukları para piyasaları yoluyla giderilmektedir. Para piyasalarının geleneksel bankalar açısından oynadığı önemli role rağmen, fiyat keşfinin bu yolu İslami bankacılık ekosisteminde büyük ölçüde mevcut değildir. Kendi İslami Bankalararası Para Piyasası’na sahip olan Malezya hariç, başka hiçbir ülkede İslami bir para piyasası yoktur. Dolayısıyla bu ülkelerde İslami bankalar likidite ihtiyaçlarını merkez bankası ile ikili anlaşmalar yoluyla yönetmektedir. Bu tür ikili düzenlemeler, İslami bankaların likidite uyumsuzluklarını yönetmelerini sağlasa da, bir fiyat keşfi mekanizması bulunmamaktadır.

Devamı Z Raporu Nisan 2020 sayısında..

Dikkat çekenler...