Ermenistan ve Azerbaycan arasında geçtiğimiz 9-10 Kasım’da Rusya’nın arabuluculuğunda imzalanan üç taraflı anlaşma ağır aksak uygulanmaya devam ediyor. Kısa vadeli sorunların çoğu çözülmüş olsa da, orta vadeli sorunların nasıl çözüleceği, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Haziran ayında yapılacağını duyurduğu erken genel seçimlerin sonuçlarına bağlı. Uzun vadeli sorunların nasıl çözüleceğini kestirmek daha zor olmakla birlikte, o da yine bu seçimin sonuçlarına bağlı olacaktır. Bu bağlamda, sahadaki olaylar artık askerî boyutta olmasa bile, hala kontrol altında tutuluyor.

Ateşkes anlaşmasının şartları ve Ermeni kuvvetlerinin geri çekilmesine ilişkin hükümlerin çoğu tam olarak uygulandı. Rus barış gücü öngörüldüğü şekilde konuşlandırılırken, anlaşmanın uygulanmasına yönelik barışı koruma merkezi de planlandığı şekilde kuruldu. Ülke içinde yerinden edilen kişiler ve mülteciler, Dağlık- Karabağ topraklarına ve komşu bölgelere geri dönerken, savaş esirleri, rehineler ve diğer tutukluların yanı sıra cesetlerin değişimi konusunda bazı anlaşmazlıklar var.

Eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan siyasi arenaya geri dönerek Zengezur Koridoru’nun uygulanmasına karşı kampanya yürütme sözü verdi. Bu tutum, Kasım 2020’de imzalanan ateşkes anlaşmasının maddelerinden birinden feragat etmek anlamına geliyor. Ateşkes anlaşmasında doğrudan yer almayan, ancak zaman geçtikçe daha önemli bir hal alacak olan bir konu da önceden işgal altında olan bölgelerin rehabilitasyonu. Ülke içinde yerinden edilen kişiler ve mülteciler ile onların son 30 yılda doğan çocukları bölgeye yeniden yerleşmeye devam ederken, Ermeni tarafının (uluslararası insancıl hukuk uyarınca bir zorunluluk olan) mayın haritalarını Azerbaycan tarafına teslim etmeyi reddetmesi yeniden yerleşimi güçleştirecektir.

Devamı Z Raporu Mayıs 2021 sayısında…