Türkiye’nin İsrail ve Rusya ile olan yakınlaşması aynı zamanda İsrail ve Rus doğalgazı için bir rekabet anlamına geliyor. Tüm diplomatlar ve devlet başkanları ilişkilerin geliştirilmesinden dem vuruyor ancak Türkiye’nin gaz ithalatının da bir sınırı var.
Enerji Birliği projesi kapsamında Avrupa, Rusya’dan çok İsrail ve Kıbrıs’tan gaz ithalatına sıcak bakıyor. Enerji Birliği’nin prensipleri, enerji tedarikinin güvenliğini kaynakları çeşitlendirmekle sağlamayı öngörüyor. Enerji tedariğinin çeşitlendirilebilmesi için ise birçok unsurun yanı sıra Türkiye’nin İsrail ile işbirliği yapması da şart.
Avrupa Birliği’nin asıl sorunu ise Enerji Birliği’ni oluşturmaya çalışan Avrupa Komisyonu’nun Fransa ve Almanya’nın ulusal enerji tröstlerinin çıkarlarını aşıp aşamayacağı konusu. Bu tröstler hali hazırda Rusya ile işbirliğine önemli yatırımlar yapmış durumda. Ancak Polonya ulusal enerji kurulunun aldığı bir karar Nord Stream’i durdurabildi. İki boru hattı projesi Baltık Denizi altından Almanya’ya giden gazı iki katına çıkaracaktı. Bu gaz da Almanya üzerinden tüm Avrupa’ya dağıtılacak ve kendi içinde de tüketilecekti. Rusya destekli Güney Akım hattına yönelik kuşkular, projenin başarısızlığa uğramasına yol açtı ve ardından da Türk Akımı’na dönüştü. Ancak Rusya bu projeyi ekonomik olmaktan çok jeopolitik olarak değerlendiriyor. Mavi Akım hattında olduğu gibi Rusya uzun vadede enerji bağımlılığı yaratmak uğruna yüksek sermaye gerektirecek ekonomik olmayan yatırımlardan çekinmiyor.
İki taraf Türk Akımı’nı tartışırken ilk başlarda Rusya, Türk topraklarını sadece transit olarak kullanmak istediği zaman bir anlaşmazlık çıkmış, Türk tarafı üretim tarafında katma değerli tesislerin inşası konusunda ısrarcı olmuştu. Bu tür tesisler sadece Türkiye’nin ekonomik çıkarlarını değil aynı zamanda işgücünün de eğitimine faydalı olacaktı. Örneğin Azerbaycan benzer bir işbirliğini TANAP projesi kapsamında gerçekleştirmişti.
Rusya’nın Türk Akımı’nı finanse edip edemeyeceğine dair ciddi şüpheler var. Düşük petrol fiyatları ve uzun vadeli kurumsal yapısal sorunlar nedeniyle yaşanan kusursuz fırtına nedeniyle Gazprom’un dış projeleri gerçekleştirme kabiliyeti ciddi derecede zarar görmüş olabilir.

Devamı Derin Ekonomi Kasım 2016 sayısında …