Trump’ın Riyad ziyaretinin ve geçici bir ‘terör karşısında Sünni ittifakı’ başlamasının ardından Körfez’de birşeyler oluyor. Körfez’in hassas ilişki ve çıkarlar ağına ‘trojan’ virüsü girmiş gibi. Görünen o ki bu virüs eski güç dengelerini sarsacak – ve Katar krizi bunun ilk fasılı olabilir. Soru ise şu: İstenilen ne?
Bugün Ortadoğu’daki en stratejik etken Irak’taki DEAŞ başkenti Musul’un düşürülmesidir – Ve sözde İslam Devleti’nin öngörülebilir düşüşüdür. Uzmanlar, akademisyenler ve tecrübeli gazeteciler iki yıl önce bunun mümkün olmadığını düşünüyordu. Bu Irak ve Suriye’de süren Suudi Arabistan-İran vekil savaşlarının sonu anlamına gelir. Washington’un Irak, Suriye ve Lübnan’dan geçecek ve Akdeniz’e açılacak bir ‘kanal’ inşa etmeyi planladığı Tahran projesini küçültmek gibi bir karşı dengelemeye ihtiyaç duyulduğunu düşündüğü bir durum. İsrail’in bile hoşuna gitmeyen bir durum.
Belki de bu İran’ı diplomatik olarak ‘hedef’ almasını ve terörizmi destekleyen ülkeler kara listesine almasını kısmen açıklıyor. Dürüst olmak gerekirse çok anlamsız. Washington politikalarında Irak’ı El Bağdadi’nin siyah bayraklarından kurtarmak ve nükleer anlaşma gibi konularda birkaç yıldır süren işbirliğinin ardından tam bir U dönüşü. Uluslararası ilişkiler cephesinde bir şey yok ABD, Rusya ve daha da uzak olan Çin gibi davranan yabancı aktörler ‘Halife’nin enkazları üzerine inşa edilen yeni Irak tesisinden etkilenecek olan bölgesel oyuncuların istikrarsız güç dengelerinden çok fazla etkileniyorlar. İran, Türkiye, Suriye, Suudi Arabistan, Ürdün ve Körfez ülkeleri doğrudan birbirine sınır ve bölgesel çıkarları var. Irak’ta bir Riyad mağlubiyetine şahit olan ve bölge egemenliği için devam eden İran-Suudi Arabistan mücadelesi muhtemelen ABD’den geçici bir karşı denge hamlesi görecek. Çok da akıllıca olmayan terör karşıtı Sünni bir cephe fikri de bu hamlenin bir parçası. Aslında sorun, stratejik bir proje olup olmadığını veya günübirlik politikaların kırık bir pusuladan gelip gelmediğini anlamak.

Devamı Derin Ekonomi Dergisi Temmuz 2017 sayısında…..