2023 ve 2024 yıllarında iki önemli seçim ve yaşanılan büyük deprem felaketi zaten kötüleşme eğiliminde olan maliye dengelerine daha da büyük zarar verdi. Basın ve sosyal medyaya yansıyan bilgilere göre ekonomi yönetimi “yaratıcı” ancak ekonomik ve sosyal olarak zararlı (ve riskli) vergi kalemleri oluşturmaya çalışıyor. Borsa yatırımları üzerinden tutun engellilerin araç alım satımına kadar çeşitli alanlarda vergiler geleceği halk arasında yayılıyor ardından bunların bazıları ekonomi yönetimi tarafından yalanlanıyor. Bu şekilde sürecin iyi yönetilmemesi ekonomi çevreleri ve halk arasında şikâyet oluşturuyor.

Bir örnek; 2006 yılında kurumlar vergisini düşürerek tahsilatı artıran AK Parti hükümeti son birkaç yıldır kurumlar vergisini artırıyor. Halkın ve şirketlerin üzerinde artan vergi yükü toplanan gelirin verimli harcanamaması ile birleşince sosyal rahatsızlık artar. Bir başka küçük örnek ise tapu harçları. Yüzde 4 seviyesinde tapu devri harçları tapu bedellerinin düşük gösterilmesine ve dolayısıyla Türkiye’deki milli servetin (toplam tapu değerleri olarak düşünelim) düşük kalmasına, yani kayıt dışılığa sebep oluyor. Bu kez “polisiye” tedbirlerle tapu beyan değerlerinin artırılmaya çalışılması (zorla ilave vergi alınması) halkta ilave rahatsızlığa sebep oluyor. Peki, buraya nereden geldik ve bundan sonra ne olacak?

2023 YILI BÜTÇE GELİŞMELERİ

2023 yılında gelirler 2,8 trilyon TL’den 5,2 trilyon TL’ye yükseldi. Yani yüzde 86 arttı. Bu rakam gelirlerin 20 puan civarında reel artış gösterdiğine işaret ediyor. GSYH’ya oranla ise gelirler 2022 yılında 18,7’den yüzde 19,8’e yükseldi. Bir başka deyişle 2023 yılında halk ve şirketlerin üzerinde vergi yükü ciddi oranda arttı. Gelirlerin ve artışın, yani yükün, büyük kısmı vergilerden oluşuyor. 2023 yılında bütçe harcamaları ise önceki yıla oranla yüzde 124 artarak 6,6 trilyon TL oldu.

Devamı Z Raporu Temmuz 2024 sayısında…